Felsefe hakkında her şey…

Doğal teoloji

13.01.2023
726

Doğal teoloji, gerçek ya da görünür, ilahî vahiy ya da kutsal kitaptan bağımsız olarak Tanrı’nın doğası ve mevcudiyeti üzerine felsefi olarak düşünme çalışmasıdır.

Geleneksel olarak doğal teoloji tanrının mevcudiyeti lehinde ve karşısında olan savunmaları tartıya vurmayı içermektedir ve görünürdeki vahiy ya da kutsal kitap bağlamında uygulanabilen vahyedilmiş teoloji ile tezat oluşturur. Örneğin vahyedilmiş teoloji Yeni Ahit’in İsa hakkındaki belli iddialarını güvenilir olarak kabul edebilir ve ardından İsa’nın nasıl insan ya da tanrısal olabileceğini anlamak için felsefi ya da teolojik bir model kurabilir.

Diğer taraftan doğal teoloji kozmosun varoluşunu, mutlak Tanrı kavramını ve kozmosun doğasına dair farklı görüşleri temele almak suretiyle Tanrı hakkında savlar geliştirir.

Doğal teoloji Batı’da ve Yakın Doğu’da sıklıkla tanrının teistik görüşüyle, dolayısıyla Yahudilik’in Hristiyanlık’ın ve İslam’ın Tanrısı ile ilgili olarak uygulanmaktadır.

Filozoflar doğal teolojiyi Tanrı’nın, Tanrı’ya dair Ortodoks ve dinsel kavramlardan ya çok az ya da kökünden farklı niteliklere ve bir kişiliğe sahip olduğunu ileri sürmek için kullanmışlardır. Spinoza tarafından geliştirilmiş olan Tanrı felsefesi de Tanrı’yı Yahudi ve Hristiyan çağdaşlarının teizm’inden kökten farklı olarak tasarlayan bir doğal teoloji örneğidir.

Doğal teolojide Hristiyan ya da diğer İbrahimi dinlerin mensubu olmayanlar da akıl ve doğa üzerindeki tecrübesi yoluyla Tanrı hakkında düşünceler ortaya koyabilmektedir. Örneğin Platon’un Timaeus adlı diyaloğu doğal teolojiye örnek olarak gösterilebilir.

Kaynak: “Azizler ve Dâhiler”, s. 89-90, Ünsal Çimen, FOL Yayınları

BİR YORUM YAZIN

ZİYARETÇİ YORUMLARI - 0 YORUM

Henüz yorum yapılmamış.

2005'ten beri çevrim içi felsefe yapıyoruz...