Dalton eğitim modeli, Dalton öğretim planı
Dalton okulları ismini Helen Parkhurst’un 1919’da kurduğu ve öğrenciler için hazırladığı Dalton Öğretim Planı’ndan almaktadır. Bu öğretim planı Maria Montessori, John Dewey ve Carleton Wash gibi isimlerden etkilenmiştir ve çeşitli değişikliklere uğrasa da günümüzde Amerika ve İngiltere’de çeşitli okullarda halen uygulanmaktadır.
Dalton Öğretim Planı’nın temel ilkesi öğrencilerin daha iyi öğrenmeleri için kendi çalışmalarını kendilerinin organize etmesi ve takip etmesidir. Bunu yaparken çocuk çevresiyle ve içinde bulunduğu okul toplumuyla yüksek düzeyde etkileşim ve iş birliğine girecektir. Bu bağlamda özgürlük ve iş birliği eğitim-öğretim süreçlerini kılavuzlayan iki anahtar kavramdır.
Uygulamada (1) her öğrencinin programını kendi ihtiyaçları, çıkarları ve yeteneklerine göre ayarlamak ve (2) hem bağımsızlığı hem de güvenilebilirliği teşvik etmek ve öğrencilerin sosyal becerilerini ve başkalarına karşı sorumluluk duygusunu geliştirmek temel hedefler olarak kabul edilmiştir (Semel ve Sadovnick, 1995; Tyack ve Tobin, 1994).
Parkhurst, öğrencileri ilgi duymadıkları bir konuda eğitmek üzere bir sınıfta toplayarak öğrencilerin başarılı olamayacaklarını fikrinden yola çıkarak öğrencilerin kendi öğrenmelerini yönetebilecekleri bir eğitim modeli geliştirme çabasına girmiştir. Bu kapsamda öğrenciler öğrenmek istedikleri konuları belirler ve konuyu ne kadar sürede çalışacağına dair bir plan düzenler. Bu plana Dalton okullarında “sözleşme” adı verilir. Sözleşme süresi dolana kadar öğretmen öğrenciyi sınava tabi tutmaz veya denetlemez. Ancak, öğrenci daha fazla bilgi almak istediğinde öğretmenden destek alır. Konuların işlendiği derslere ne ölçüde katılacakları da yine öğrenciler tarafından belirlenir. Sözleşme için belirlenen süre dolunca öğrenci, öğretmene yaptığı çalışmaların toplandığı bir dosya sunar ve değerlendirme bu dosya üzerinden gerçekleştirilir.
Bu modelle öğrencilerin kabiliyet ve ilgileri doğrultusunda kendi sorumluluklarını alarak ve eğlenerek öğrenecekleri varsayılır. Bunlar, özellikle, odaklanılan iki temel hedef olarak belirlenmiştir.
Parkhurst, Dalton eğitiminin yapısal temelini oluşturmaya devam eden üç bölümlü bir plan geliştirmiştir. Dalton’daki öğrenciler çok genç yaşta Dalton Planı’nı kullanmaya başlarlar. Birinci Program’da, çocuklara öğrenmeleri hakkında eğitimsel seçimler yapma ve süreçte çıkarlarını belirleme ve bunları takip etme sorumluluğunu almanın yollarını keşfetme fırsatı verilir. Yıllar boyunca, Dalton öğrencileri kendi eğitimleri için sorumluluk almayı öğrenirler. Dalton mezunları sıklıkla kolej için ne kadar hazır oldukları üzerine yorumda bulunur çünkü Dalton Planı onlara zamanlarını nasıl bütçelendireceklerini ve kendi eğitim kaderlerini kontrol altına almalarını öğretir (“Go Forth Unafraid”, 2017).
“Ev”, her Dalton öğrencisi için okulun ana üssüdür ve ev danışmanı (sınıf ya da sınıf öğretmeni), ebeveynin okulla iletişim noktasıdır. İlkokul ve ortaokulda Ev, aynı yaştaki öğrencilerden oluşur. Lisede her evde, her sınıf düzeyinden öğrenciler bulunur ve bu büyük okul toplumunun bir mikrokozmosu olarak görülür. Tüm bölümlerde, Ev Danışmanı öğrenme sürecinde her öğrenciye rehberlik eder ve yardımcı olur.
“Sözleşme”, öğrenci ve öğretmen arasındaki bir sözleşmeyi temsil eder. Günlük çalışma, uzun vadeli projeler ve ödev için ortak yükümlülükleri tanımlamanın yanı sıra, Dalton Sözleşmeleri, öğrencilerin bireysel güçlü yönlerini geliştirmelerine ve kendi güçlü yönlerini geliştirmelerine fırsatlar sunarken zaman yönetimi ve organizasyon becerilerinin içselleştirilmesini ve arıtılmasını teşvik edecek şekilde özel olarak yapılandırılmıştır. Sözleşme ilkokulda öğrencilere öğretilir ve sonraki kademelerde genişletilerek uygulamaya devam edilir.
“Laboratuvar”, Dalton Okulunun eğitim kültürünün ayrılmaz bir parçasıdır. Laboratuvar kelimesi, öğrenci ve öğretmenler arasındaki bire bir ve küçük grup oturumlarını, çalışma, araştırma ve işbirliğini birleştirerek geleneksel sınıf öğretimini zenginleştiren eğitimleri ifade eder. Öğrenciler ve öğretmenler, Sözleşme projelerini tartışmak, sınıf içinde ortaya çıkan ilgi sorularını genişletmek, sorunları netleştirmek ve izlemek istedikleri bir konunun yeni yönlerini keşfetmek için bu Laboratuvarları okul günlerinde belirli saatlerde planlarlar.
Kaynak: Eğitim Felsefesi, s. 81-82, T.C. ANADOLU ÜNİVERSİTESİ YAYINI NO: 3661 AÇIKÖĞRETİM FAKÜLTESİ YAYINI NO: 2489