Felsefe hakkında her şey…

Varlık Sorununun Kapsamı

11.05.2020

Bilindiği gibi Batı Felsefesi, Ege Havzasında yaklaşık olarak MÖ. 7. yüzyılda Thales’le (MÖ. 640-550) başlar.

Thales’ten Sokrates’e (MÖ. 470/469-399) kadar felsefede önemli sorunlardan birinin ‘varlık’ olduğu görülür. ‘Varlık’ tüm var olanları kapsayan en geniş felsefi kavram olarak ele alınır. Tüm var olanlar ise düşünülebilen her şeyin toplamıdır. Ne türden olursa olsun düşünceye konu olan her şey bir var olandır.

Tepegöz gibi imgesel bir şeyden 3 sayısına, Ağrı Dağı’ndan diş ağrısına kadar her türden nesne bir var olandır. Bu bağlamda felsefe tarihinin ilk sorusu tüm var olanların kökeninin ne olduğu sorusudur. Ne var ki, varlığın kökenine ve yapısına ilişkin açıklamalar yalnızca felsefeden gelmez. Başka açıklama denemeleri mitlerde görülür.

Deyim yerindeyse varlığın kökeni sorunu felsefi düşüncenin, mitolojik düşünceden edindiği mirastır. Bu tutumun gerisinde ise insanın akıllı bir varlık olarak yeryüzünde bulunduğu her dönemde çevresinde olup bitenleri anlamak, yorumlamak ve bir kökene bağlamak isteği yer alır. Mitolojilerin kaynağı insanın bu arayışıdır.

Hiç kuşkusuz, ilk filozofların konu ettiği tek sorun ‘varlık’ değildir. Ancak, bu dönemde filozoflar arasında varlığın yapısı ve neliği üzerine belirgin bir tartışmanın olduğu görülür. Varlıkla ilgili anılan tartışmanın kapsamı, canlı ve cansız, tüm var olanları içine alacak kadar geniştir. Filozoflar varlığı şu tür sorulara yanıt arayarak tartışır:

  1. Nereden geldim?
  2. Nerede yaşıyorum?
  3. Başlangıçta ne vardı?
  4. Beni çevreleyen çeşitliliğin kaynağı ne?
  5. Çeşitlilik nasıl oluştu?
  6. Görünenlerin arkasında görünmeyen bir düzen var mı?
  7. Bu karmaşık ve dağınık görünen evren yalın daha ögelere indirgenebilir mi?

Bu ve benzer sorulara felsefede ne türden yanıtlar verildiğini dile getirmeden önce, bunlara kaynaklık eden coğrafyaya ve burada felsefe dışında başka hangi görüşlerin olduğuna değinelim.

Hazırlayan: Sosyolog Ömer Yıldırım

BİR YORUM YAZIN

ZİYARETÇİ YORUMLARI - 0 YORUM

Henüz yorum yapılmamış.

2005'ten beri çevrim içi felsefe yapıyoruz...