Sartre’ın Ahlak Felsefesi Anlayışı

Sartre Varlık ve Hiçlik’te bir etik kurmadığı hâlde, bu eserin sonunda bir etiğin gerekliliğine işaret etmiş. Bu yıllarda taslak hâlinde kalan Bir Ahlâk için Defterler’i kaleme almıştır. Sartre’ın varoluşçuluğu nesnel değerlere dayanan bir ahlâk içeremeyecek olmakla eleştirilmiştir. Bunun sebebi Sartre’ın ateizmidir, aşkın değerleri ilâhiyat zemininde açıklamayı reddetmesidir.

“Varoluşçuluk Bir Hümanizmadır” da Sartre değerleri, tarihsel varlıklarını bir yana bırakırsak, insani gerçekliğe sokan şeyin benim onları seçmem, özgürlüğümün onları üstlenmesi, onlara bağlanmam olduğunu söyler. Bir değeri seçmek onu tüm insanlığa da önermektir. Sartre’ın özgürlük anlayışını muhafazakârlar ahlâksızlık olarak görmeye çalışmışlarsa da Sartre’da özgürlüğün sorumluluk demek olduğu çoğunlukla gözden kaçmıştır. Aslında Sartre hesapsız ve keyfi özgürlüğün değil, aşırı sorumluluğun filozofudur. Geç dönem düşüncesinde Sartre’ın siyaset felsefesi ile ahlâkını birbirinden ayıramayacağı mızı belirtmek gerekir. Sartre’ın sorumlu öznesi, tarihin anlaşılırlığını kurarak onun da sorumluluğunu almaya çalışır.

Hazırlayan: Sosyolog Ömer YILDIRIM
Kaynak: Ömer YILDIRIM’ın Kişisel Ders Notları. Atatürk Üniversitesi Sosyoloji Bölümü 1. Sınıf “Felsefeye Giriş” ve 2., 3., 4. Sınıf “Felsefe Tarihi” Dersleri Ders Notları (Ömer YILDIRIM); Açık Öğretim Felsefe Ders Kitabı