Rene Girard; 25 Aralık 1923 ila 4 Kasım 2015 tarihleri arasında yaşamış olan Fransız antropolog, filozof ve edebiyat eleştirmenidir.

Rene Girard’ın sayısı 30’u aşan çalışması özellikle eleştirel teori, antropoloji, teoloji, mitoloji, edebiyat eleştirisi, sosyoloji ve felsefe gibi birçok akademik alanda etkili olmuş ve bu farklı alanlardaki yorumsamalar farklı içerik ve yönelimler barındırsa da Rene Girard hakkında her geçen gün yeni çalışmalar yapılmaya devam edilmektedir.

Avignon’da dünyaya gelen Rene Girard ilköğretim ve ortaöğretim süreçlerini bu kentte geçirmiştir. Ardından yükseköğretim için Paris’e giderek burada arşivcilik üzerine eğitim görmüştür. Üniversite eğitiminden sonra akademik kariyer planlaması yapan Rene Girard doktora eğitimini Indiana Üniversitesinde almış ve tamamlamıştır.

Son olarak Stanford Üniversitesinde Fransız dili, edebiyatı ve uygarlığı konularında profesör titrinde görev alarak dersler veren Rene Girard 4 Kasım 2015’te, geçirdiği uzun bir hastalık sürecinden sonra Kaliforniya’daki evinde hayata veda etmiştir.

Son dönemin en etkin sosyal bilimcilerinden ve düşünürlerinden birisi olan Rene Girard’ın başlıca yapıtları arasında La Violence et le Sacré (1972, Şiddet ve Kutsal, Kanat, 2003), Shakespeare, les feux de l’envie (1990, Shakespeare, Hasetin Alevleri) izimli yapıtları özellikle sayılabilir.

René Girard’ın çalışmaları

René Girard‘ın düşüncesi sınıflandırmaya meydan okur. Çok çeşitli disiplinlerin bakış açısından yazılar yazmıştır: Edebiyat Eleştirisi, Psikoloji, Antropoloji, Sosyoloji, Tarih, Kutsal Kitap Hermeneutiği ve Teoloji.

Kendisini nadiren filozof olarak adlandırsa da çalışmalarından pek çok felsefi çıkarım yapılabilir. Girard‘ın çalışmaları her şeyden önce Felsefi Antropoloji (“İnsan olmak nedir?”) ile ilgilidir ve birçok disiplinin bakış açısından beslenmektedir.

Yıllar içinde mimetik bir teori geliştirmiştir. Bu teoriye göre insanlar birbirlerini taklit etmekte ve bu da nihayetinde rekabete ve şiddetli çatışmalara yol açmaktadır. Bu tür çatışmalar günah keçisi mekanizmasıyla kısmen çözülür, ancak sonuçta Hıristiyanlık şiddete karşı en iyi panzehirdir.

Belki de Girard’ın belirli bir disipline bağlı olmaması, çalışmalarının çağdaş filozoflar arasında kısmen marjinalleşmesine yol açmıştır. Girard; Derrida, Foucault, Deleuze, Lyotard gibi daha iyi bilinen Fransız çağdaş filozoflarla aynı düzlemde değildir, ancak çalışmaları beşeri bilimlerde giderek daha fazla kabul görmektedir ve bir Hristiyan düşünür olarak dine olan bağlılığı ona teologlar arasında da önemli bir itibar kazandırmıştır.

Yazar: Sosyolog Ömer Yıldırım