Luce Irigaray: Bilgelik ve Arzu İkişkisi
Belçikalı filozof ve analist Luce Irigaray her şeyden daha çok cinsel farklılık fikriyle ilgilenir.
Bilinçaltının dilbilimi yapısını inceleyen ünlü psikanalist Jacques Lacan‘ın eski bir öğrencisi olan Irigaray, tüm dillerin doğaları gereği özünde eril olduklarını ileri sürer. “Cins ve Soybilimler”inde (1993) şöyle yazar: “Her yerde, her şeyde erkeklerin konuşmaları, erkeklerin değerleri, hayalleri ve arzuları yasadır.”
Irigaray’ın feminist eserleri, konuşmanın, hayal kurmanın ve arzu etmenin erkek merkezlilikten kurtulmuş, otantik dişil yollarını bulmak için bir mücadele olarak görülebilir.
Bilgelik ve arzu Irigaray bu problemi irdelerken tüm düşüncelerin -bilgelik, doğruluk ve ölçülülükten bahseden, en ağırbaşlı görünen ve kulağa nesnel gelen felsefelerin bile-arzularla desteklendiğini söyler. Onu destekleyen arzuyu tanımakta başarısız olan erkek merkezli felsefe, aynı zamanda görünürdeki rasyonalitenin altında her an patlamak üzere olan her türden rasyonel olmayan dürtüyü tanımakta da başarısız olmuştur. Irigaray her cinsin arzuyla kendisine ait bir ilişkisi olduğunu ve sonuç olarak her cinsin delilikle bir ilişkisi olduğunu öne sürer. Bu, erkekliği rasyonaliteyle, kadınlığı da rasyonel olmayışla eşleştiren uzun bir geleneğin sorgulanmasını da beraberinde getirir. Aynı zamanda hem erkekler hem kadınlar için felsefe hakkında yazma ve düşünmenin yeni yollarına kapı açar.
Hazırlayan: Sosyolog Ömer YILDIRIM
Kaynak: Ömer YILDIRIM’ın Kişisel Ders Notları. Atatürk Üniversitesi Sosyoloji Bölümü 1. Sınıf “Felsefeye Giriş” ve 2., 3., 4. Sınıf “Felsefe Tarihi” Dersleri Ders Notları (Ömer YILDIRIM); Açık Öğretim Felsefe Ders Kitabı