Gerçek nedir? Gerçeklik ne demektir?
Gerçek, somut ve nesnel olarak var bulunandır.
Gerçek; Antik Çağ Yunan Eleacılık’ından başlayarak günümüze kadar sürüp gelen idealist felsefenin doruğu olan Hegel’de şu deyimle dile gelir:
“Gerçek, ussal olandır.”
Soyut gerçek yoktur, gerçek daima somuttur. Gerçek, bilinçten bağımsız, somut ve nesneldir. Bilinçten bağımsız olarak tüm varolanlar gerçektirler. Bu anlamda gerçek deyimi, ‘madde’ ve ‘nesne’ deyimleriyle de ilişkilidir. “Madde, bize duyumlarla verilen nesnel gerçekliktir.” Tüm nesneler de gerçektir.
Gerçek deyince bilincimizin dışında nesnel olarak ortaya çıkmış bulunan nesne, nitelik, koşul, durum vb. gibi olgu ve olayları anlarız. Gerçek’e uygun düşmeyen öznel kanılarımız, tasarımlarımız, düşlerimiz, yapıntılarımız ve yanılsamalarımız hakikat olamaz. Örneğin ‘hayalet’ hakikat değildir, uydurmadır ve yanılsamadır, çünkü düşüncemizin dışında varolan bir gerçeği yoktur.