Fransiskenler (Fransisken Tarikatı)
13. yüzyıl başlarında Assisli Aziz Francesco’nun kurduğu Hıristiyan tarikatıdır. Tarikatın bugün üç bağımsız kolu vardır. Francesco’nun hayatı vaaz, tevbe, ibadetle geçerken 1208’de onun hayatının etkisinde kalanlar çoğalmıştır. Kendisine tabi olanları bir tarikat tüzüğü çerçevesinde toplamıştır.
1209’da bu tüzüğü Papa’ya onaylattı. Yoksulluk içindeki tarikat keşişleri, ülke içinde ve dışında sokak sokak dolaşarak vaaz verdiler. Tarikat üyelerinin sayısı kısa zamanda 5 bine ulaştı. Francesco’nun şahsi hayatı başlangıçta tarikatın yaşayış kurallarını belirliyordu. Topluluk genişledikçe bu tüzük de yenilendi. Francesco ölmeden (1226) önce tarikatta yoksulluk yemini hususunda karşı görüşler ortaya çıktı. Zamanla üç değişik görüş belirgin hale geldi. Bunlardan mutlak yoksulluğu savunan mutaassıplar Franticelli (Ruhcular) adını aldı. Conventuales (manastırcılar) adını alan ılımlılar mutedil bir cemaat hayatı istiyorlardı. Papalık bunları destekleyince diğerleri zayıfladı.
Aziz Bonaventura (1257-74)’nın genel başkanlığı sırasında görüşler arasında denge kuruldu. Bonaventura, tarikatın ikinci kurucusu sayılır. Bu dönemde tarikat keşişleri, bütün Avrupa’ya yayıldı. Misyonerler Orta Doğu’ya ve Afrika’ya ulaştılar. Paris ve Oxford gibi üniversite şehirlerinde keşiş ocakları, kısa zamanda, Avrupa’nın meşhur ilahiyat okulları arasına girdi. Tarikat daha sonraları çeşitli sarsıntılar geçirdi. Bilhassa Fransız ihtilali sırasında. Ama bunlar başarı ile atlatıldı. Fransiskenler, Katolik Kilisesindeki çeşitli ibadet kuralları na, halkın benimseyebileceği bir biçim verdiler. Vaaz çalışmalarının yanında misyonerlik faaliyetlerine ağırlık verdiler. Çeşitli bilim adamı ve filozof yetişmesine yol açtılar. Araştırma ve eğitime katkıda bulundular.
