Bonaventura kimdir? Giovanni Fidenza
Aziz Bonaventure ya da orijinal adıyla Giovanni Di Fidanza, 1217 ila 1274 tarihleri arasında yaşamış olan ve 14 Nisan 1482’de aziz ilan edilen önde gelen Orta Çağ teologlarından ve filozoflarından birisidir.
Bonaventura İtalya’nın Viterbo kenti yakınlarındaki Bagnoregio’da 1217 yılında doğdu. Bazı kaynaklar, Bonaventura’nın doğum yılı olarak 1221’i de dile getirmektedir. 1238 yılında Fransisken tarikatına girdi. Bundan hemen sonra Paris Üniversitesinde Alexander Haliensis’in danışmanlığı ve idaresinde eğitimine devam etti. Haliensis’in onun üzerindeki etkisi büyük olmuş, kendisine “baba” ve “üstad” demiştir.
Eğitimini tamamladıktan ve Petrus Lombardus’un Sententiae (Fetvalar) adlı eseri üzerine bir yorum yazdıktan sonra, yaklaşık olarak 1248 yılında Paris Üniversitesinde ders vermeye başladı. Adı geçen eser üzerine kaleme aldığı yorumunu 1248-1251 yılları arasında öğrencileriyle derslerinde paylaştı. 23 Ekim 1256 tarihinde Bonaventura ve Thomas Aquinas Paris Üniversitesinde bir teoloji kürsüsü elde etmek amacıyla başvuruda bulundular. Paris Üniversitesi o tarihlerde Fransisken ve Dominiken tarikatlarına mensup olanları üniversiteye kabul etmiyordu. Bu yüzden onun ve Thomas Aquinas’ın doktoraları 1257 yılının ekim ayına kadar durduruldu.
Bonaventura 1257 yılında Fransisken tarikatının başına getirildi ve bundan dolayı üniversite hayatı noktalanmış oldu. Tarikatın başındaki yedinci kişi olarak çalışmalarına devam etti ve yazılar yazdı. Onun başkanlığı döneminde tarikat epeyce gelişti; bu yüzden tarikatın ikinci kurucusu olarak ünlendi. 1273 yılında Kardinal olan Bonaventura, Thomas Aquinas ile aynı yılda, 1274 yılında, 15 Temmuz günü öldü. 14 Temmuz 1482’de aziz ilan edildi ve 1587’de Kilise Doktoru mertebesine yükseltildi.
Bonaventura’nın eserleri arasında, yukarıda da dile getirilen Petrus Lombardus’un Sententiae’sine yazdığı Commentarius in Quatuor Libros Sententiarum Petri Lombardi (Petrus Lombardus’un Fetvaları Üzerine Yorumlar) önemli bir yer tutmaktadır. Bunun dışında Itinerarium Mentis in Deum (Aklın Tanrı’ya Yolculuğu), De Reductione Artium ad Theologiam (Sanatların İlahiyata İndirgenmesi Hakkında) adlı eserleri önem taşımaktadır.
İLGİLİ KONULAR:
- Bonaventura’nın insanlık anlayışı
- Bonaventura’nın yaşamı ve yapıtları
- Bonaventura’nın yaratılış anlayışı
- Bonaventura’nın insan ve bilgi anlayışı
- Bonaventura’nın ahlak felsefesi
Hazırlayan: Sosyolog Ömer YILDIRIM
Kaynak: Ömer YILDIRIM’ın Kişisel Ders Notları. Atatürk Üniversitesi Sosyoloji Bölümü 1. Sınıf “Felsefeye Giriş” ve 2., 3., 4. Sınıf “Felsefe Tarihi” Dersleri Ders Notları (Ömer YILDIRIM); Açık Öğretim Felsefe Ders Kitabı