Felsefe hakkında her şey…

Eğitim Öğretim Nedir? Eğitim Öğretim Farkı

03.01.2021
Eğitim Öğretim Nedir? Eğitim Öğretim Farkı

İnsan davranışlarının iki ana kaynağı vardır. Bunlardan birincisi doğuştan getirilenler, ikincisi ise sonradan kazanılanlardır. Eğitim olgusunun ana konusu sonradan kazanılan davranışlarla ilgili olmakla birlikte doğuştan getirilen davranışların geliştirilmesi ile de ilgilidir.

İnsanoğlu doğduğu andan itibaren ve hatta doğum öncesinde de çevresiyle sürekli etkileşim hâlindedir. Bu etkileşim öncelikle yakın çevresi olan aile içinden başlayarak, zaman içerisinde arkadaş grupları, yaşadığı yerel çevre, ulusal ve uluslararası deneyimlerle devam eder.

Eğitim, karmaşık süreçler içeren ve bu yüzdende tanımlanması da bir o kadar zor olan bir kavramdır. Eğitimi tanımlarken hangi açıdan baktığınız neye inandığınız ve nereye ulaşmak istediğiniz çok önemlidir.

EĞİTİM NEDİR?

Eğitim nedir sorusuna şöyle cevap verilebilir: Eğitim kültürel mirasın aktarılması, çocuğun yaşamda kullanacağı bilgi ve becerilerin ona kazandırılması, çocuğa bilgi yüklemekten ziyade bilgiyi elde etme yollarının aktarılması ve belli bir işi yapabilmek için gerekli becerilerin kazandırılmasıdır.

Eğitim, ömür boyu ve hayatın her alanında devam eden bir süreçtir.

Eğitim, ömür boyu ve hayatın her alanında devam eden bir süreçtir.

Eğitimi daha birçok farklı açıdan ele alarak açıklamaya çalışan birçok görüş mevcuttur. Bu görüşlerin bazıları bilgiyi, bazıları öğretmeni ve bazıları da öğrenciyi merkeze almaktadır. Bu görüşlerin her birinin doğruluk payı olmakla birlikte tek başlarına eğitimi açıklamaları ya da sınırlarını belirlemeleri mümkün değildir.

Eğitimin Amaç ve İşlevleri Nelerdir?

  • Bilginin nesilden nesle aktarılması,
  • Toplum düzeninin sağlanması,
  • Eldeki bilgilerle geleceğin biçimlendirilmesi,
  • Bireylerin problem çözme yeteneklerinin geliştirilmesi,
  • Fiziksel ve zihinsel gelişimin sağlanması,
  • Olaylara karşı farklı bakış açıları getirilebilmesi,
  • Toplumun benimsediği ahlaki değerlerin aktarılması,
  • İnsana karşı saygılı bireyler yetiştirilmesi,
  • Yaşamı sürdürmek için gerekli bilgilerin edinilmesi,
  • Bireylerin fiziksel ve zihinsel sağlığının korunması,
  • İyi bir insan ve vatandaş yetiştirilebilmesi,
  • Yaratıcı düşünebilme kabiliyetinin kazandırılması,
  • Bireylerin kendini gerçekleştirmelerine ve kendilerine saygı duymalarına katkı sağlanması…

Bunlardan da anlaşılacağı gibi eğitim yaşamın her alanını kuşatıcı bir etkiye sahiptir. Bu yüzden eğitim yaşam boyu devam eder. Bu yönüyle de eğitim çok boyutlu bir kavramdır.

Eğitimin planlı ve programlı (formal) yapılan boyutu olduğu gibi, rastlantısal ve kendiliğinden (informal) oluşan bir boyutu da vardır.

Formal eğitim, eğitim programlarına dayalı olarak gerçekleştirilir. Eğitim programları bir ekip çalışması sonucunda oluşturulur. Eğitim programı, birçok farklı alanın uzmanının ortak çalışması sonucunda, kazandırılacak amaçlar, bu amaçlara ulaştıracak içerik içeriğin kimler tarafından, nasıl, hangi yöntemler ve araçlar kullanılarak verileceği sonuçların nasıl değerlendirileceğinin belirlenmesi işidir.

Eğitimin planlı ve programlı yapılan boyutuna öğretim denir.

Eğitimin planlı ve programlı yapılan boyutuna öğretim denir.

ÖĞRETİM NEDİR?

Eğitimin planlı ve programlı yapılan boyutuna öğretim denir. Eğitim programlarının belli bir öğretim düzeyi için (örneğin ilköğretim, ortaöğretim) yapılanlarına da öğretim programı denmektedir.

Öğretim, oluşturulan eğitim kurumları aracılığı ile farklı düzeylerde yapılabilir. Öğretim okul öncesinden başlayarak, yüksek öğretime ve oradan hizmet içi eğitim gibi farklı yaş ve amaçlara hizmet eden geniş bir yelpazede gerçekleştirilir.

Öğretimin amacı öğrenene (bireye) planlı, programlı ve örgütlenmiş etkinliklerle yeni davranışlar, bilgiler, beceriler, tutumlar ve değerler kazandırmaktır.

Öğretim etkinlikleri öğretmenler aracılığı ile onların rehberliğinde yapılır. Öğretim etkinlikleri sonunda öğrenme ortaya çıkar. Öğretimin öğretme boyutu daha çok öğretmen nitelikleri ile öğrenme boyutu ise öğrenen nitelikleri ile yakından ilişkilidir.

Öğretme etkinlikleri her zaman öğrenmenin olacağını garanti altına alamaz. Bazı öğrenciler iyi bir öğretim sonucunda öğrenemeyebileceği gibi, bazı öğrencilerde kötü bir öğretim sonunda bile öğrenebilir.

Eğitim, öğretimi de kapsayan çok geniş bir kavramdır.

Eğitim, öğretimi de kapsayan çok geniş bir kavramdır.

EĞİTİM – ÖĞRETİM İLİŞKİSİ

Eğitim, öğretimi de kapsayan çok geniş bir kavramdır. Başka bir deyişle öğretim, eğitimin belli bir zaman diliminde gerçekleştirilen kısmını temsil eder. Bu zaman dilimi sanıldığı kadar uzun bir periyodu kapsamaz.

Bir öğrencinin okulda geçirdiği süre yaklaşık 6 saat civarındadır. Bu bir günün dörtte biri demektir. Günün 6 saatini öğretim etkinliklerinde geçirirken kalan 18 saat içerisinde eğitim devam eder. Öğretimin dışında kalan zaman oldukça uzun bir süredir. Bu sürenin etkili kullanılabilmesi açısından özellikle aile ve yakın çevrenin bilinçli ve duyarlı olması gerekir. Öğretim dışında kalan zamanda da eğitim devam etmekte, bireyler farklı yollarla öğrenmeye devam etmektedir.

Sonuç olarak eğitimin bir tanımı yapılması gerekirse eğitimciler arasında yaygın kabul gören tanımı şöyle yapılabilir:

“Eğitim; bireyin davranışlarında kendi yaşantısı yoluyla ve kasıtlı olarak istendik değişme meydana getirme sürecidir.”

Bu tanım yaygın olarak kabul görmekle birlikte, bu tanımın eğitim kavramını açıklamakta yetersiz kaldığı da göz ardı edilmemelidir.

Bireyde davranış değişikliği oluşmamakla birlikte, bireyin herhangi bir olguya ait bilgiyi edinmiş olması durumunda eğitimden söz edemez miyiz? Diğer yandan eğitim sonucunda yalnızca “istendik”; önceden amaçlanmış ve tanımlanmış davranışlar oluşmaz. Eğitim sürecinde birey, önceden amaçlanmamış ve tanımlanmamış davranışlar, bilgiler, beceriler, tutumlar ve değerler de kazanabilir.

Hazırlayan: Sosyolog Ömer Yıldırım
Kaynak: Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Ortaöğretim Alan Öğretmenliği Bölümü Felsefe Grubu Öğretmenliği Anabilim Dalı Ders Notları (Ömer Yıldırım), “Eğitim Bilimine Giriş”, Emin Karip

BİR YORUM YAZIN

ZİYARETÇİ YORUMLARI - 1 YORUM
  1. Ahmet Demirkaya dedi ki:

    Adam onca emek harcayıp makale yazmış ama kimse yorum yapmamış. Belli ki kimse okumuyor. Okuma alışkanlığı olmayan toplumu eğitmek de kolay olmasa gerek. Oysa etrafınızda görüştügunüz herkes alleme kesiliyor. Öğretemediklerimizi eğitemiyoruz demektir. Nerede hata yapıyoruz?

2005'ten beri çevrim içi felsefe yapıyoruz...