Auteur Kuramı Nedir?

Yönetmenin yaratıcılığını temel edinen “auteur kuramı”, yönetmenin film yapım sürecinde ticari amaçları bir kenara koyarak sanat üretmeyi ön plana koymasıdır.

Dilimizde yaratıcı yönetmen, yazar yönetmen, sanatçı yönetmen olarak karşılık bulan “auteur” terimi sahneye koyan ile yaratıcı yönetmeni ayırt ederek yapımcının değil yönetmenin filmin başından sonuna kadar aktif ve söz sahibi olması gerektiğini vurgular.

Auteur Kavramını Doğuran Unsurlar

İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra sinema sektörünün canlanmasıyla yeni kıstaslar belirmeye başlar. Savaş sırasında yasak olan, sonrasında ise Amerika’da üretilen hemen her filmin Avrupa’ya gelmesi, kısaca üretimin artışı eleştirel dili oluşturur. Filmin dili, hikâyesi ve özgünlüğü gibi unsurlar konuşulmaya başlanır.

Yıldız sistemiyle çalışan stüdyolarının ticari işlerinin arasında bazı yönetmenlerin filmlerinin sıyrıldığını fark eden eleştirmenler yazar yönetmen anlayışını ortaya koyar. Çok geçmeden de Fransa’da “Yeni Dalga”, İtalya’da “Yeni Gerçekçilik” akımları etkili olmaya başlar. Bu akımlar modern anlatımı benimseyerek yönetmenin tıpkı bir edebiyatçının kalemini kullanması gibi kamerasını kullanması gerektiğini öne sürmektedir.

Böylece bir anlamda auteur kuramının sinema içindeki yeri sağlamlaştırılmış olur.

Hazırlayan: Sosyolog Ömer Yıldırım