Felsefe hakkında her şey…

Alan Turing Kimdir?

01.11.2019
2.519
Alan Turing Kimdir?

Alan Mathison Turing 23 Haziran 1912 ila 7 Haziran 1954 tarihleri arasında yaşamış olan İngiliz matematikçi, bilgisayar bilimcisi ve kriptologdur. Bilgisayar biliminin kurucusu sayılır.

Geliştirmiş olduğu Turing testi ile makinelerin ve bilgisayarların düşünme yetisine sahip olup olamayacakları konusunda bir kriter öne sürmüştür.

Alan Mathison Turing 23 Haziran 1912’de İngiltere’nin başkenti Londra’da dünyaya geldi. Babası Julius Mathison Turing Hindistan’ın Orissa şehrinin Chatrapur kasabasında İngiliz kolonisinin devlet memuruydu. Annesi Sara buradayken Alan Turing’e hamile kaldı. Turing’in İngiltere’de doğmasını istediklerinden Londra’ya gelerek Maide Vale’de bir evde yaşamaya başladılar.

6 yaşında St Michaels okuluna başladı. 1926 senesinde Dorse’te pahalı bir özel okul olan Sherborne Okulu’na kayıt oldu. Bu dönemde üst sınıftaki bir öğrenci olan Christopher Morcom ile dostluk ve aşk ilişkisi kurdu. Morcom tüberküloz nedeniyle ölünce Turing’in dini inancı yıkıldı ve ateist oldu. 1931-1934 seneleri arasında Cambridge Kings Kolej’de eğitim gördü. 1395 senesinde diplomasını alır almaz Kings Kolej’e akademik üye seçildi.

Haziran 1938 tarihinde tezini bitirip Felsefe Doktoru unvanını aldı. Hükümet Kod ve Şifre Okulu’nda (GCCS) İngiliz şifre kod kırma organizasyonunda yarı zamanlı çalıştı. 4 Eylül 1939’da İngiltere’nin II. Dünya Savaşı’na girmesi üzerine Alan Turing askeri hizmet için Bletchley Park’ta vazifelendirildi. Burada Alman deniz kuvvetleri şifreli iletişimi okumadan sorumlu bölüme başkanlık görevi yapan Turing, Enigma’yı hızlı kırmaya yardımcı olacak elektromanyetik bir makine tasarladı.

Alan Turing

Alan Turing

İkinci Dünya Savaşı sırasında Alman şifrelerinin kırılmasında çok önemli bir rol oynadığı için savaş kahramanı sayılmıştır. Ayrıca Manchester Üniversitesi’nde çalıştığı yıllarda, Turing makinesi denilen algoritma tanımı ile modern bilgisayarların kavramsal temelini atmıştır. Adı ayrıca Princeton’da beraber çalıştığı tez hocası Alonzo Church ile geliştirdiği Church-Turing Hipotezi ile de matematik tarihine geçmiştir. Bu tez, bir algoritmayla tarif edilebilecek tüm hesaplamaların dört işlem, projeksiyon, eklemleme ve tarama operasyonları ile tarif edilebilecek hesaplamalardan ibaret olduğunu ifade eder. Bir matematiksel teorem olmaktan ziyade matematik felsefesi hakkında çürütülememiş bir hipotezdir.

Savaşın ardından bilgisayar ve yapay zeka mantığı üzerine çalışmalar yaptı. Alan Turing modern bilgisayar ve bilişim bilimlerinin hem kuramsal hem de pratik düzeyde en büyük öncülerinden birisidir. Ayrıca kendisinin matematik ve felsefe konularındaki çeşitli tartışmalara da çok derin etkileri olmuştur. Manchester Üniversitesi’nde çalıştığı dönemde Turing makinesi denilen algoritma tanımıyla modern bilgisayarların kavramsal temelini ortaya atmıştır. İsmi ayrıca Princeton’da birlikte çalıştığı tez hocası Alonzo Church ile geliştirdiği Church-Turing Hipotezi ile de matematik tarihine geçmiştir.

Alan Turing 1941’de görev yerindeki arkadaşı bayan Joan Clarke’a evlilik teklifinde bulundu ve nişanlandılar. Ancak Turing’in eşcinsel olduğunu öğrendiğinde nişan bozuldu. 1948 senesinde Manchester’da matematik departmanına okutman olarak tayin edildi. 1949 senesinde Manchester Üniversitesi’ndeki bilgisayar laboratuarında vekil yönetici oldu. Bu dönemde ilk gerçek bilgisayarlardan biri için Manchester Mark 1 yazılımı üzerinde çalıştı.

O yıllarda homoseksüellik İngiltere’de yasa dışıydı ve suç sınıfına girmekteydi. 1952 senesinde Turing, Alan Murray adlı biriyle birlikte oldu. Sonrasında Turing’in evi soyuldu. Polis hırsızları yakaladı ve soruşturma sırasında Alan Murray’in Turing ile homoseksüel ilişkisi olduğu ortaya çıktı. Eşcinsellik suçlamasından yargılanan Turing 1 yıl boyunca kimyasal olarak hadım etme yöntemi olan östrojen iğnesi olmaya mahkum edildi. Suçlu bulunduğu için devletin gizli işleri için güvenilirlilik izni kaldırıldı ve GCHQ’daki kriptonik konular üzerine devam eden danışmanlığına son verildi.

1952 yılında şantaja maruz kaldığı şikayetiyle polise başvurup eşcinsel olduğunu açıklayan Turing, eşcinsellik suçlamasından yargılanıp 1 sene boyunca kimyasal olarak hadım etme yöntemi olarak kullanılan östrojen iğnesi vurulmaya mahkûm edilmiştir. 1954 yılında potasyum siyanid zehirlenmesinden ölmüştür. Polis araştırmasında Turing’in yediği elma ile siyanur zehiri alarak intihar sonucu öldüğüne karar verilmiştir. Buna rağmen İngiliz polisi Turing’in zehirlenmesinin kendisi tarafından intihar nedeniyle olmadığı ve başkalarının bu şüpheli ölümde bir parmağı olduğu iddiası sürmüştür.

8 Haziran 1954’de temizlikçisi Turing’i Mancester’daki evinde ölü olarak buldu. Yatağının kenarında bıraktığı siyanürlenmiş zehirli elmayı yiyerek öldüğü tespit edildi. 1966 senesinden bu yana Alan Mathison Turing anısına ’’Bilgisayar Mekanizmaları Birliği’’ tarafından her sene bilgisayar camiasına teknik makaleler yazan bir kişiye bilgisayar biliminin nobeli sayılan ’’Turing Ödülü’’ verilmektedir. 23 Haziran 2001’de Manshester’da Whitworth sokağındaki üniversite binaları arasında bulunan Sackville Park’da Turing’in bir bronz heykeli dikildi. Günümüzde Apple’ın ısırılmış elma logosunun Turing’in intihar etme yönteminden geldiği düşünülmektedir.

Adı anısına verilen ve bilgisayar biliminin Nobel’i sayılan Turing Ödülü ile de akademik bilişim dünyasının bir parçası olmuştur. Gelişim biyolojisi alanındaki en önemli matematiksel modellerden biri olan reaksiyon-difüzyon modeli de Turing tarafından formüle edilmiştir.

Konu Başlıkları

Hazırlayan: Sosyolog Ömer YILDIRIM
Kaynak: Ömer YILDIRIM’ın Kişisel Ders Notları. Atatürk Üniversitesi Sosyoloji Bölümü 1. Sınıf “Felsefeye Giriş” ve 2., 3., 4. Sınıf “Felsefe Tarihi” Dersleri Ders Notları (Ömer YILDIRIM); Açık Öğretim Felsefe Ders Kitabı

BİR YORUM YAZIN

ZİYARETÇİ YORUMLARI - 0 YORUM

Henüz yorum yapılmamış.

2005'ten beri çevrim içi felsefe yapıyoruz...