Yöntemin Kuralları Nelerdir?

Kuşkuyu ya da birtakım yanlışlıkları, hataları tümüyle önlememizi sağlayacak kurallar ne olabilir? Descartes Yöntem Üzerine Konuşma’da bu kuralları dört tane olarak belirledi:”

1. Öncelikle, doğruluğunu gerçekten açık ve seçik olarak bilmediğin hiçbir şeyi doğru olarak kabul etme.

2. Araştırdığın sorunların her birini mümkün olduğunca küçük parçalara böl; çünkü bu onların uygun çözümü için zorunludur.

3. Basit olduğundan dolayı kolayca bilinebilen şeylerle işe başla ki az az ve adım adım daha karmaşık ve anlaşılması zor olan şeylerin bilgisine doğru ilerlemek olanaklı olabilsin.

4. Her durumda hiçbir şeyin dışta bırakılmadığından emin olmak için, sık sık geriye dönüşler yaparak eldeki verilerin sayımını yapmaktan geri durma.”

Descartes dört aşamalı bir yöntem önerir; 1. Doğruluğunu açık ve seçik bilmediğimiz hiçbir şeyi doğru kabul etmemek. 2. Araştırdığımız sorunların her birini mümkün olduğunca küçük parçalara bölmek. 3. Onları basitten karmaşığa doğru bir sırayla incelemek. 4. Sık sık geriye dönüp elde edilen verileri sınamak.

Descartes, kesin bir doğruluğa ulaşabilmek için, bu kuralların ışığında, çeşitli alanlarda sahip olduğu bilgilerin doğruluklarını açık seçik kavrayamadığı için bunların kuşkuya açık olduklarına karar verir. Bu açıdan bir yöntem kuşkusu denebilecek uslamlama süreci gerçekleştirir. Belki de böyle bir sürecin uygulanması, onun kendisinden hiçbir biçimde kuşkulanılmayacak olan bir doğrulukla buluşmasını sağlayabilecektir.

Hazırlayan: Sosyolog Ömer YILDIRIM
Kaynak: Ömer YILDIRIM’ın Kişisel Ders Notları. Atatürk Üniversitesi Sosyoloji Bölümü 1. Sınıf “Felsefeye Giriş” ve 2., 3., 4. Sınıf “Felsefe Tarihi” Dersleri Ders Notları (Ömer YILDIRIM); Açık Öğretim Felsefe Ders Kitabı