Tersinir Nedir, Ne Demektir?

Herhangi bir anda yön değiştirebilen fiziksel, kimyasal ve mekaniksel dönüşme. Terim temelde bir fizik terimidir. Tüm süreçler tersinir değildir. Ama fizikte, kimyada ve mekanikte tersinebilen süreçler vardır. Ne var ki bu tersinme de eşdeğerde olmaz. Yüksek erke biçimleri kolayca alçak erke biçimlerine dönüşebilirler, ama alçak erke biçimleri erkelerinden bir bölümünü yitirmeden yüksek erke biçimlerine dönüşemezler (örneğin bir elektrik motorunda elektrik akımı telleri ısıtır, bu erke boşuna yitirilmiş bir erkedir. Tüm makinelerde ısı biçimine dönüşerek büyük ölçüde erke yitirilir.

Mekaniksel bir erke tümüyle ısıya dönüşebilir, ama ısı, bir bölümünü yitirmeden mekaniksel erkeye, eş deyişle iş’e dönüşemez). Erkenin azalmasını sayıca gösteren matematiksel deyimle antropi (entropi N.) denir (Her olay, erkeyi azaltarak antropiyi bir sayı arttırır). Tersinme olayını en iyi gösteren örneklerden biri saattir. Zemberek kurularak sıkıştırılır, sonra bu sıkıştırılma tersinerek zemberek açılmaya ve mekanik işe dönüşmeye başlar. Ne var ki bunda bile bir erke yitirilmesi vardır, zembereğin mekanik işi sıkıştırılma erkesinden azdır.