Kolektif Kavram ve Distribütif Kavram Nedir?

Kullandığımız her kavram bazen bir grubu, bazen de tek tek nesneleri ifade eder. Bu bağlamda kavramlar kolektif kavram ve distribütif kavram olmak üzere iki gruba ayrılır.

Eğer bir kavram bireyler grubunu ifade edip grupta gerçekleşiyorsa, yani adını gruba veriyorsa kolektif kavram, bireyler grubunu ifade edip bireyde gerçekleşiyorsa, yani adını bireye veriyorsa distribütif kavram adını alır. Bunlar aşağıdaki tabloda detayıyla örneklenerek ayrılmıştır:

Yukarıdaki örnekte de görüleceği üzere kolektif kavramlar, bireyleri tek tek karşılamazlar.

Mesela “ordu” kavramı, orduyu oluşturan her birey için tek tek kullanılamaz. Bir askere, “ordu” diyemezsiniz. Bu nedenle “ordu”, kolektif bir kavramdır. Fakat “asker” kavramı, hem bir grubu hem de o grubun içindeki bireyleri ifade eder. Ahmet bir askerdir, aynı zamanda Ahmet, Mehmet, Ali gibi birçok insan da “asker” adıyla anılır ve bunların oluştuğu grup da “asker grubu“dur. Yani bu bireyler hem tek tek asker diye adlandırılabilirler hem de genel anlamda bu bireylerin ortak adı asker olabilir.

Aynı durum sendika-memur, meclis-milletvekili, orman-ağaç kavramları için de tek tek geçerlidir.

Hazırlayan: Sosyolog Ömer YILDIRIM
Kaynak: Ömer YILDIRIM’ın Kişisel Ders Notları. Atatürk Üniversitesi Sosyoloji Bölümü 3. Sınıf “Klasik Mantık” ve “Modern Mantık” Dersleri Ders Notları (Ömer YILDIRIM)