John Calvin

John Calvin (1509-1564), Noyon’da bir noter olan Gerard Cauvin ve onun karısı Jeanne LeFranc’ın oğlu olarak dünyaya geldi. Calvin’in babası dindar bir kişilik sergilemese de annesinin onu tapınakları ziyarete götürdüğü kaydedilmiştir.

Calvin soylu olmayan bir ailenin beş oğlundan dördüncüsüydü. Normalde bu durum onun iyi bir eğitim alma şansını ortadan kaldırırdı, ancak babasının soylu bir aileyle olan profesyonel ilişkisi sayesinde o ailenin çocuklarıyla birlikte özel bir eğitim aldı. Erken yaşta sivrilen John Calvin, 12 yaşına geldiğinde eğitimini desteklemek için kilise tarafından verilen bir burs olan Benefice bursunu almaya layık görüldü. Her ne kadar normalde bu burslar kilise için yapılan mevcut ya da potansiyel çalışmalar karşılığında verilse de Calvin’in bu durum için herhangi bir sorumluluk üstlendiğine dair bir kayıt yoktur. Hatta Calvin daha sonra, karşılığında hiçbir iş yapmadan iki Benefice bursu daha almıştır. Kilise tarafından böylesine destek gören Calvin, 14 yaşındayken Paris Üniversitesindeki College de la Marche’a kaydoldu, kısa süre sonra da College de Montaigu’ya geçti.

Jean Calvin, Paris’te rahiplik kariyerine hazırlanırken yeni hümanist öğreti ile ilk kez karşılaşmıştır. Calvin’in kurduğu tüm temasların izi sürülemese de zamanının önde gelen hümanistlerinin çoğuyla tanıştığı açıktır.

Calvin 18 yaşında yüksek lisans derecesini almıştır. Ancak, ruhbanlık kariyerine hazırlanmak için yaptığı asıl planına devam etmemiştir. Zira kısa süre önce Noyon’daki katedral yönetimiyle yaşadığı bir anlaşmazlık nedeniyle aforoz edilen Gerard Cauvin, oğlunun Orleans’ta hukuk fakültesine kaydolmasını istemiştir. Calvin buna uyarak 14 Ocak 1532’den önce hukuk doktorasını tamamlamıştır. Aynı yıl, Seneca’nın De Clementia‘sı üzerine bir yorum olan ilk yayınlanmış kitabı çıkmıştır.

1533 yılı civarında John Calvin bir “subita conversione”, yani ani bir din değiştirme yaşamıştır. Calvin’in özel hayatını açığa vurma konusunda oldukça ketum olduğu bilindiğinden, yazıları bu olayın tam zamanı ya da nedeni hakkında pek bir fikir vermemektedir. Ganoczy bu olayı, Calvin’in Paris’ten kaçtığı ve o sırada evinin aranıp evraklarına el konulduğu Cop’un sapkınlık suçundan kovuşturulmasıyla ilişkilendirir. Her halükarda, 4 Mayıs 1534’te Noyon’da ortaya çıkmış ve ruhbanlık haklarını teslim etmiştir. Muhtemelen bu noktadan sonra Calvin’in artık Roma kilisesine kişisel bir bağlılığı kalmamıştır.

John Calvin

Jean Calvin çalışmalarını hızla sürdürerek 1536 yılında Hıristiyan Dininin Esasları‘nın ilk baskısını tamamladı. Büyük bir rağbet gören eserin ilk baskısı bir yıl içinde tükendi. Calvin kitabı yeniden basmak yerine yeniden ele aldı ve 1539 baskısında orijinal çalışma önemli ölçüde genişletildi. Bu, Calvin’in 1543, 1550 ve 1559’daki sonraki Latince baskıları boyunca izlediği yöntem olacaktır. Fransızca baskılar 1545 ve 1560 yıllarında basılmıştır ve Calvin’in Fransızcası modern yerel dilin oluşmasında Luther’in Almancası kadar etkili olmuştur.

Her Latince baskı, daha önceki içeriğin yeniden düzenlenmesinin yanı sıra yeni unsurların eklenmesinden oluşmuştur. Calvin’in kaleminden çıkan tek miras bu olsaydı, yeterli görünebilirdi. Ancak Calvin aynı zamanda Kutsal Kitap‘ın neredeyse her kitabı üzerine yorumlar yazmış, çok sayıda kitapçık yayınlamış ve Cenevre’de neredeyse her gün vaaz vermiştir.

Cenevre Calvin’in hem en iyi zamanı hem de sonu olacaktı. 1536’da Guillaume Farel, Calvin’i Cenevre’nin yöneticiliğini paylaşması için zorladı. Calvin’in hayatının bu dönemi, şehir meclisinin onu 1538 Nisan’ında kovmasına kadar sürdü. Calvin onların anlayışına göre çok katıydı.

Bundan sonra Strasbourg’a yerleşti ve bir cemaate önderlik etti. Burada hayatının diğer işine başladı: Kutsal Kitap’ın bölümlerini yorumlamak. Kısmen de olsa yazdığı ve 1540 yılında Strasbourg’da yayınladığı Romalılar tefsirinden başlayarak Calvin kutsal kitapların çoğunu yorumlayacaktı. Ancak Cenevre 1541’de onu geri çağırdı. Calvin, Cenevre’nin kendisine özel bir çağrı olduğuna inanarak geri döndü. Orada yaşayacak, 1564’teki ölümüne kadar konseyi dönüşümlü olarak destekleyecek ve eleştirecekti.

Bu dönemde Calvin Kilise’ye diğer büyük katkısını yaptı ve Cenevre Kilisesi’nin Kilise Yönetmeliği’ni hazırlayarak şehir konseyini bunu kabul etmeye zorladı. Reform yönetiminin tüm ilkeleri burada yer almaktadır. 1564 yılında, bir dizi hastalık nedeniyle güçten düşmüş olan John Calvin Cenevre’de öldü. Vasiyeti gereği, herhangi bir din dışı davranış olasılığını önlemek için isimsiz bir mezara gömüldü.

Yazan: Sosyolog Ömer Yıldırım