İçkin Nedir, Ne Demektir?

Varlığın içinde bulunan. Aşkın teriminin karşıtıdır. Herhangi bir varlığın yapısına karışmış olanı dile getirir.

Örneğin kamutanrıcılığa göre tanrı doğada içkin, tanrıcılığa göreyse tanrı doğayı aşkındır. Bir anlamda da kendinde kalanı ve başkasına geçmeyeni dile getirir. Örneğin gürelciliğe göre güç özdekte içkindir, mekanikçiliğe göreyse geçişlidir ve bir varlıktan ötekine geçer. Metafizikte, bu anlamda, geçişli neden karşılığında içkin neden deyimi kullanılır. İçkin terimi gerçekte idealizmin ve idealist anlayışın ürünüdür. Ereğin, sebebin içinde var bulunması dolayısıyla Aristoteles’ten gelir.

Hazırlayan: Sosyolog Ömer Yıldırım