Farklı ideolojilerin devlet görüşleri

Liberalizmin devlet anlayışı

Liberaller, devleti toplum içinde rekabet ve mücadele eden sınıflar arasında sosyal düzeni sağlamak için gerekli, tarafsız bir hakem olarak görürler. Klasik liberaller devleti gerekli bir kötülük olarak görürler ve minimal devleti överler, modern liberaller özgürlüğü genişleten ve fırsat eşitliğini sağlayan devletin pozitif rolünü vurgularlar.

Muhafazakârlığın devlet anlayışı

Muhafazakarlar, devleti otorite ve disiplini sağlayarak, toplumu kaos ve düzensizlikten koruma ihtiyacıyla bağlantılı olarak gördükleri için geleneksel olarak güçlü bir devleti tercih ederler. Geleneksel muhafazakârlar devlet ve sivil toplum arasında pragmatik bir dengeyi desteklerken, neo-liberaller bürokratik işlemlerle ekonomik başarıyı engellediği için devletin etkisinin aşağı çekilmesini benimserler.

Sosyalizmin devlet anlayışı

Sosyalistler, devletle ilgili birbiriyle çatışan görüş açılarına sahip olmuşlardır. Marksistler sınıflar arasındaki mücadeleyi düzenleyen devlet ve sınıf sistemi arasındaki mücadeleyi düzenleyen devlet ve sınıf sistemi arasındaki bağlantıyı vurgularlar. Diğer sosyalistler devleti ortak faydanın somutlasmış hali olarak görürler ve bu yüzden sosyalizmin hem sosyal demokrat hem de devletçi-kolektivist şekli, devletin müdahaleciliğini onaylar.

Feminizmin devlet anlayışı

Feministler, devleti; kadınları kamusal ve siyasal ve hayattan dışlamaya veya bu alanda onları ikincil konuma itmeye yarayan ataerkil devletin, erkek ihtiyacının bir aracı olarak görürler. Liberal feministler yine de devleti, seçimlerde hayata geçirilebilecek reformların bir aracı olarak görürler.

Anarşizmin devlet anlayışı

Anarşistler, devletin gereksiz bir kötülük olduğunu kabul ederler. Devletin hakim, baskıcı ve zorlayıcı otoritesi güçlü, ayrıcalıklı seçkinlerin baskısından daha az masum değildir. Devlet doğal olarak baskıcı ve zalim olduğu için tüm devletlerin aynı karakteri vardır.

Faşizmin devlet anlayışı

Faşistler, totalitarizme olan inançlarından ötürü, özellikle İtalyan geleneğinde, devleti, ulusal topluluğun bütünlüğünü yansıtan üstün etik ideal olarak görürler. Naziler devleti içinde ırk ya da ulus bulunan bir damar olarak görürler.

Kaynak: Andrew Heywood, Siyasi İdeolojiler, Ankara: Adres Yayınları, 2007, s. 56 ve 238