Emile Littre Kimdir?

Émile Littré ya da tam adıyla Paul-Émile Littré, 1 Şubat 1801 ila 2 Haziran 1881 arasında yaşamış olan Fransız filozof, dil bilimci, tıp doktoru ve siyaset adamıdır. Émile Littré, pozitivizmi dil bilime uygulamasıyla ün kazanmıştır.

Paul-Émile Littré, özellikle dil alanında yaptığı çalışmalarla adından sıkça söz ettirmiştir. Öyle ki tıp eğitiminin yanı sıra İngilizce, Almanca, Yunanca, Latince ve Sanskritçe eğitimi alan Littré, kendi adıyla anılan ve alanında bir başyapıt olarak kabul edilen Fransızca dili sözlüğü ve Fransızca dili tarihi de kaleme almıştır.

Littré’nin 1844’te başlayan sözlük çalışması, Fransız dilinin gelişimine ilişkin kesin tanımları ve tarihsel kavrayışıyla kıyaslanamaz bir değere sahiptir. Sözlük, her sözcüğün geçmişte taşıdığı çeşitli anlamlara dayalı olarak, her sözcüğün kullanımının etkin bir yorumunu vermektedir.

Emile Littre

Émile Littré, Hipokrat’ın yazılarının 1862’de tamamlanan 10 ciltlik bir tercümesini hazırlamıştır. İlk cilt çıktığında (1839), Comte’un yazılarıyla tanışan Littré kısa sürede Comte’un ateşli bir öğrenci olmuştur. Sonraları Auguste Comte’un yakın arkadaşlarından birisi hâline gelmiş ve Comte’un felsefesini anlatıp duyurmak için de çaba sarf etmiş, bu amaçla pozitivizm üzerine birçok eser yayınlamıştır. Hatta Comte, Paris’teki École Polytechnique’deki işini kaybettikten sonra (1842), Littré onun başlıca mali destekçilerinden biri olmuştur.

Émile Littré, 1852’den sonra, Comte’un giderek artan mistik görüşlerinden uzaklaşmış; hem “Paroles de Philosophie Positive”de (1859) hem de başka bir eserde (1863) onunla olan anlaşmazlık noktalarını yayınlamıştır. Bu eserlerde Comte’un fikirlerinin kökenini ve felsefi sistemini ve etkilerini analiz etmiştir.

Émile Littré, 1830’da Kral X. Charles’a karşı gerçekleşen ayaklanmada yer alan demokratlardan birisidir. Bu politik duruşu ve akademik şanı sebebiyle 1971 senesinde “Académie Française”ye seçilmiş ve 1875’te ömür boyu senatör olarak kabul edilmiştir.

Çeviri ve Derleme: Sosyolog Ömer Yıldırım
Kaynak: French lexicographer