Yeni gizemcilik nedir?

Beynin bilincin nedensel temeli olduğunu kabul eden, ama bu bağlantının doğasının, bizler için bir giz olduğunu iddia eden görüşe yeni gizemcilik adı verilir.

Bir bilinç kuramının, hangi tür olgular üzerinde yoğunlaşması gerektiği konusunda tam bir uzlaşım olmaması, Colin McGinn (1991) gibi bazı düşünürleri de Nagel gibi, bilincin, henüz çözmekten uzak olduğumuz bir mit olduğu düşüncesine itmiştir. McGinn gibi beynin, bilincin nedensel temeli olduğunu kabul eden, ama bu bağlantının doğasının, bizler için bir giz olduğunu iddia eden araştırmacılar yeni gizemciler olarak bilinir.

McGinn de bir yeni gizemcilik temsilcisi olarak, bilinç sorununu, insanların, zihin ve beden arasındaki ilişkiyi yapısal olarak anlama kapasitesine sahip olmamalarına bağlar:

Biz, çok basit bir şekilde, bilinçli durumların, dünyanın algılanmasının sonucu olarak ortaya çıkan uzamsal düzenlenişe bağlı olduğu fikrini anlamıyoruz… Benim bu konudaki duruşum, aynı zamanda hem iyimser, hem de kötümser. Zihin beden sorununun çözüleceğine dair bir umut olduğu konusunda kötümserim, ama felsefi kafa karışıklığını ortadan kaldırmayı umduğum için de iyimserim… Ben, belli bir bilimin, psikofiziksel bağlantıyı tam olarak ve hiç de gizemli olmayan bir şekilde açıklayabileceğine, ama bu bilimin, ilkece bizim anlayışımızın dışında olduğuna inanıyorum… Felsefi kafa karışıklığını yaratan şey, sorunun bir şekilde bilimsel olduğunu, bu konuda ortaya atılacak bir bilimin şeyleri, mucizevi bir şekilde ifade edeceğini varsaymamızdır. Bunun çözümü, mucizenin dünyadan değil, kendimizden geldiğinin farkına varmamızdır. Gerçekte, beynin bilince nasıl yol açtığının gizemli bir yanı yoktur. Metafizik bir sorun yoktur (McGinn, 1991: 12-18).

Yukarıdaki pasajdan da anlaşıldığı gibi, beyin süreçleri ve bilinçli deneyim arasındaki ilişkiyi gizemli kılan şey, aralarında ilişki olması değil, yalnızca bizim bu ilişkinin doğasını anlayabilecek durumda olmamamızdır.

McGinn, aynen diğer yeni gizemciler gibi, bilincin bir şekilde doğal niteliklere dayanarak açıklanabileceğini, bilincin tam da biz insanların sahip olduğu türden bir beyinden kaynaklandığını düşünür. H2O moleküllerinin birleşmesiyle suyun oluşması gibi, bilinç de sinir sisteminin belli fiziksel niteliklerinden kaynaklanır. McGinn, nöropsikoloji ve bilişsel bilim alanında yeterli çalışmalar yapılmadan, bizim şu andaki bilgimizle bu ilişkiyi anlayamayacağımıza, bizim için metafizik bir bilmece olarak kalmaya devam edeceğine inanır.