William Harvey Kimdir?

William Harvey, 1 Nisan 1578 ila 3 Haziran 1657 yılları arasında yaşamış olan ve bilimin öncüleri arasında yer alan İngiliz tıp doktoru, bilim adamı ve düşünürüdür. William Harvey, özellikle kan dolaşımı üzerine yaptığı çalışmalarla ve kalbin işlevlerine dönük keşifleriyle bilim dünyasının öncülerinden birisidir. William Harvey ayrıca, modern fizyolojinin de kurucularından birisi olarak sayılmaktadır.

William Harvey Kimdir?

William Harvey İngiltere’de, Folkestone’da doğmuştur. Harvey okul hayatını Cambridge’teki Caius Kolej ve Padova’daki tıp fakültesinde tamamlamış ve tıp doktoru olarak bilime hizmet etmeye başlamıştır.

William Harvey

Harvey eğitiminin ardından ülkesinde, Londra’da St. Bartholomeus hastanesinde tıp doktoru olarak çalışmaya başlamış ve aynı zamanda bu hastanede eğitim alan ve görev yapan kişilere de tıp dersleri vermiştir. Eski İngiltere krallarından I. James ve I. Charles’ın özel doktorluğunu da yapmış olan Harvey 3 Haziran 1657’de, geçirdiği bir felç atağından sonra hayatını kaybetmiştir.

William Harvey kalpten başlayan kan dolaşımını doğru olarak tanımlayan ilk kişi olarak bilinmektedir. Kan dolaşımı, İspanyol Doktor Michael Servetus tarafından çok daha önceleri tanımlamış olsa da bu yapıyı kalıcı açıklama ve metinlerle ortaya koyan ilk kişi William Harvey olduğundan, kan dolaşımının keşfi Harvey’e atfedilmektedir.

William Harvey ve Kan Dolaşımı

Kan dolaşımını uzun yıllar süren araştırmaların sonunda 1628’de Frankfurt’ta yayınladığı 72 sayfalık “Exercitatio Anatomica De Motu Cordis Et Sanguinis In Animalibus” isimli eserinde anlatan ve ortaya koyan Harvey, kalbi musküler bir pompa olarak görmekte ve kalbin hareketini şöyle anlatmaktadır:

İlkin auricula kasılır ve bu esnada kanı ventriküle atar. Buranın dolmasıyla kalp genişler, yukarı doğru bir hareketten sonra fibrilleri gerilir ve ventriküllerin kasılması ile bir atım meydana gelir. Böylece auriculalardan gelen kan hemen arteriere atılır; sağ ventrikül atımını vena arteriosa diye adlandırılan fakat yapı ve işlev bakımından bir arter olan araç yoluyla akciğere gönderilir, oradan ise sol auricula yoluyla sol ventriküle geçer; sol ventrikül atımını aortaya yollar. Buradan arterler ile bütün vücuda yayılır ve venler yoluyla kal be döner. Bütün bu olaylar, sırası ile devamlı olarak tekrarlanır. Böylece arterlerin nabazanı kalpten yollanan kanın impulsundan ibarettir.

Harvey bu kanaati edinmek için 80 değişik türde hayvanla deneyler gerçekleştirmiştir.

Onu dolaşımın istikameti hakkında çalışmalara iten ve venöz kapakları ilk olarak tarif etmiş olan kişi ise Padova’daki hocası Acquapendenteli Girolama Fabricio (1537- 1619) olmuştur. Ancak, hocasının bunları, venöz dolaşımın proksimalden periferiye doğru giderken dolaşımı yavaşlatan birer engel olarak görmesi Harvey’e makul gelmediğinden Harvey bir dizi çalışmaya girişmiştir.

Harvey, venin proksimal kısmını bağladığı zaman distal kısmının şiştiğini gözlemiştir. Sonuçta venöz kapakların, dolaşımı kalbe doğru yönelten ve ters istikameti engelleyen birer yapı olduğunu ileri sürmüştür. Harvey böylece kan dolaşımı ile kalbin hareketlerini derinine gözleyip en iyi şekilde açıklayan ilk hekim olmuştur.

Aşağıdaki görselde, Harvey’in adına İngiliz ve Macar hükûmetlerince bastırılmış pullar ve Harvey’in hocası olan Acquapendenteli Girolama Fabricio’nun kişisel damgası gösterilmektedir:

William Harvey

Kaynak: Prof. Dr. Teoman ONAT