Sosyolojinin İnsan Yaşantısına Katkıları
Sosyoloji, yaşamımız için birçok önemli fayda ortaya çıkarmaktadır. Bu faydalar, gerek birey olarak kişisel gelişimimiz, gerekse toplumsal bir canlı olarak toplum içindeki gelişimimiz açısından bizlere önemli artı değerler katmaktadır.
Sosyolojinin insanlığa kattığı artı değerler arasında; “kültürel farklılıkların bilincinde olma”, “politikaların etkilerini değerlendirebilme” ve “kendi kendimizi aydınlatabilme yeteneği kazanma” gibi kazanımları sayabiliriz.
Kültürel Farklılıkların Bilincinde Olma
Sosyoloji, bizim toplumsal dünyayı birçok farklı bakış açısından görebilmemizi sağlar. Başkalarının nasıl yaşadıklarını yeterli bir biçimde anlarsak, onların sorunları hakkında daha iyi bir anlayış geliştirebiliriz.
İnsanları etkileyen, ancak onların yaşam biçimleri hakkında yeterli bilgiye dayanmayan pratik politikaların başarısı son derece azdır. Örneğin; çoğunlukla siyahi insanlardan oluşan bir toplulukla ilgilenen beyaz bir görevli, toplumsal yaşantıdaki siyahi insanlarla beyazları ayıran farklılıklara duyarlı olmadığında, bu topluluk üyelerinin güvenini kazanamayacaktır.
Politikaların Etkilerini Değerlendirebilme
Sosyolojik araştırma, politika girişimlerinin sonuçlarını değerlendirmede pratik faydalar sağlamaktadır. Pratik bir reform programı, bunu tasarlayanların ulaşmak istedikleri sonuçları sağlamada başarısız kalabilir ya da beklenmeyen sonuçlar yaratabilir. Örneğin; İkinci Dünya Savaşı’nı izleyen yıllarda, pek çok ülkenin kent merkezlerinde “sosyal konut blokları” yapılmıştır. Bu bloklar, geri kalmış bölgelerdeki düşük gelir gruplarına, yüksek bir yaşam standardı kazandırmak için planlanmışlardı ve yakınlarında alış-veriş merkezleri ile diğer hizmetlerin (sağlık, eğitim vb.) sağlandığı birimler bulunmaktaydı. Ne var ki araştırmalar, daha önce oturdukları konutlardan bu büyük ve yüksek bloklara taşınanların kendilerini yalıtılmış ve mutsuz hissettiklerini göstermiştir. Yoksul bölgelerdeki bu büyük bloklar ve çevredeki alış-veriş merkezleri, genellikle yıkılmış ve şiddet içeren suçlara yataklık yapmıştır.
Kendi Kendimizi Aydınlatabilme Yeteneği
Sosyoloji, bizim kendi kendimizi aydınlatabilmemizi; yani kendimizi daha iyi anlayabilmemizi sağlamaktadır. Bizler, neden böyle davrandığımız hakkında daha çok şey bildikçe, kendi geleceğimizi etkileme olanağımız daha da artmaktadır.
Sosyolojinin yalnızca, politikaları tasarlayanlara -güç sahiplerine- yerinde kararlar vermede yardımcı olabileceğini düşünmemeliyiz. Güçlü olanların izledikleri politikalarda daha az güçlü ya da daha az ayrıcalıklı olanların çıkarlarını kolladıkları her zaman varsayılamaz. Kendilerini aydınlatmış olan gruplar, genellikle sosyoloji araştırmalarından yararlanabilir ve hükümet politikalarına etkin tepkiler geliştirebilir ya da kendi politikalarını biçimlendirebilirler.
“Alkolik İsimsizler” gibi, üyelerine yardım amacıyla oluşturulmuş gruplar ve çevre hareketleri gibi toplumsal hareketler, doğrudan doğruya pratik reformları gerçekleştirmeye, hem de dikkate alınır bir başarıyla gerçekleştirmeye çalışan toplumsal gruplardır.