Felsefe hakkında her şey…

Pozitivizm ve Pareto

15.05.2020

Pareto, Comte’un çalışmalarını okumasına ve ona hayran olmasına rağmen, pozitivist öğretilerin çoğu vurgusunu reddeder: Örneğin, biyolojik analojiler faydalıdır, sosyal sistemler ilerleme ve evrim basamaklarından geçerler, yapılar işlevlerine göre analiz edilebilir ve sosyolojik yasalar toplumu yeniden inşa etmek için kullanılabilir.

Daha açık bir ifadeyle Pareto Comte’un organizmacı benzetmelerini, normallik ve sosyal planlamaya ilgisini ve ahlakçı kanaatlerini reddetse de ‘toplumsal olgular’a ilgisini paylaşır ve önerdiği metodolojiyi kabul eder; hatta tamamen benimser. Ayrıca Pareto Comte’un gözlenebilir yaygın davranış örüntüleri ve bu davranışları yönlendiren inanç örüntüleri olarak toplumsal olgular tanımını benimser.

Pareto, daha ziyade, Newtoncu görüşün sadece bazı yanlarını, Comte ve diğer pozitivistlerin yeniden formüle ettiği şekliyle kabul eder. Yani, toplumsal alanın genel ilkeleri toplumsal olguların doğrudan gözlemiyle, deneyle, farklı toplum tipleri karşılaştırılarak ve tarihsel kayıtlar analiz edilerek ortaya çıkarılabilir. Nitekim Pareto pozitivizmin, toplumsal dünyadaki ampirik düzenliliklerin işleyişini yönlendiren yasaları ortaya çıkartmak için farklı ampirik araştırma yöntemlerinin kullanılabileceği görüşünü benimser:

“…doğa bilimleri örneğinden ilham almış olarak, yegâne amacı fizikte, kimyada, astronomide, biyolojide ve bu tür diğer bilimlerde kendilerini kanıtlamış yöntemlerin toplum bilimlerine uygulanması yoluyla, deneysel gerçekliği araştırmak olan İnceleme’me başlamaya karar verdim”.

BİR YORUM YAZIN

ZİYARETÇİ YORUMLARI - 0 YORUM

Henüz yorum yapılmamış.

2005'ten beri çevrim içi felsefe yapıyoruz...