Henry Thomas Buckle Kimdir?

Henry Thomas Buckle 1821-1862 yılları arasında yaşamış olan İngiliz, düşünür ve tarihçidir.

24 Kasım 1821’de doğan Buckle, sağlık nedenleriyle okula gidememiştir ve kendi kendini yetiştirmiştir. Daha 20 yaşına gelmeden İngiltere’nin en iyi satranç oyuncuları arasında yer almış ve 1840’ta babasının ölümünden sonra uzun bir Avrupa gezisine çıkmıştır. Bu süre içinde geniş kapsamlı tarih çalışmaları yapmıştır. 1859’da Londra’ya, daha sonra da araştırmalar yapmak için Mısır ve Kudüs’e giden Buckle Şam’da yakalandığı tifo hastalığından kurtulamayarak ölmüştür.

Buckle, Mill’in görüngücülük anlayışından ve Comte’un olguculuğundan etkilenerek tarihsel gelişmenin evrensel yasalara uygun olduğunu göstermeye çalıştı. Tümevarım yöntemiyle toplum gelişmesini yönlendiren nedenleri ortaya çıkarmak amacını güttü.

Buckle, toplumsal olaylarla coğrafya koşulları arasında sıkı bir ilişki olduğunu varsayarak sosyal gelişmede temel etkenin bu koşullar olduğunu ileri sürdü. Ona göre tüm toplumsal olaylar, toprak özellikleri, iklim, su kaynakları ve akarsuların durumuna göre belirlenmektedir. Buckle bir yandan toplumsal olayların Tanrı’ca belirlendiği görüşüne karşı çıkarken diğer yandan, düşüncelerini ve kuramlarını sömürgeciliğin savunulması yönünde kullanmıştır.

Hazırlayan: Sosyolog Ömer YILDIRIM
Kaynak: Ömer YILDIRIM’ın Kişisel Ders Notları. Atatürk Üniversitesi Sosyoloji Bölümü 1. Sınıf “Felsefeye Giriş” ve 2., 3., 4. Sınıf “Felsefe Tarihi” Dersleri Ders Notları (Ömer YILDIRIM); Açık Öğretim Felsefe Ders Kitabı