Bebeklik Döneminde Fiziksel Gelişim (0-2 yaş), Bebekler Ne Yapabilir?
Doğduğu anda bebeğin boyu ortalama olarak 48-53 cm. arasındadır. Kızlar erkeklere oranla boyca biraz daha kısadır. Bebeğin boyca bu ölçülerden birkaç cm uzun veya kısa olması olağandır. Annenin ilk bebeği doğuşta son bebeğine oranla daha kısa olmaktadır. Bebeğin doğumdaki boyu ile ilerde yetişkinlik çağında ulaşacağı boy arasında bir bağlantı vardır.
Doğum sonrası dönem doğumla başlayıp ölüme kadar devam etmektedir. Doğum öncesindeki kalıtsal yapının ortaya çıktığı, olumlu çevre koşullarının sağlanarak yeti ve yeteneklerin davranışa dönüştüğü dönemdir. Bilindiği gibi doğumla getirilen kapasitenin (algılama, düşünme, davranış) zamana bağlı olarak görsellik kazandığı bu dönemin özellikleridir.
Birey etkilenen- etkileyen bir varlıktır. Doğum sonrası dönemin her evresinde birçok kazanımlar elde eder ve bu kazanımları gelişim ödevlerine dönüştürerek yapabildiklerinden yapabileceklerine doğru bir ilerleme gösterir. Bu nedenle sosyal bir varlık olarak hayatının yıllarında alıcı konumunda olan birey sonraki yıllarda verici konumunu üstlenir.
Bu dönem bireysel farklılıkların ortaya çıktığı ve bireyin diğer bireylerden kendini ayıran birçok özellik kazandığı dönemdir. Doğum sonrası dönemde birey fiziki, bilişsel, sosyal, ahlaki ve cinsel yönden gelişim gösterir. Bu farklı gelişim alanlarındaki özellikler ise yaşla birlikte çevre ve zaman faktörlerinin etkisiyle ortaya çıkar. Bundan sonra da bireyin kişilik gelişimi olumlu ya da olumsuz yönde etkilenmektedir.
Bebeklik döneminde (0-2yaş) fiziksel gelişim, doğum öncesinde olduğu gibi doğum sonrasında da kalıtım ve çevrenin etkisiyle oluşmaktadır. Bu dönem fiziksel gelişimin en hızlı olduğu dönemdir. Yeni doğan bebeğin boyu ortalama 48–50 cm, kilosu 3–3,5 kg arasındadır. Bebeğin boyu ilk yıl doğumdaki boyunun % 50 si kadar uzar. Yeni doğmuş bebeklerde baş, toplam beden uzunluğunun dörtte biri kadarken, bu oran yetişkinlerde sekizde bire düşmektedir. Bu dönem çocuklarda baş, kol ve bacaklar ile gövde arasındaki oranlar henüz yetişkinlikteki şeklini almamıştır. Kemikler kıkırdak şeklindedir.
Bu dönemde çocuklar, ay ay fiziksel gelişimini sürdürür. Örnek olarak; 0- 1 ay da başını karın üstü yatarken kaldırır. Başını dik tutmaya başlayabilir. Küçük nesneleri tutar avucuna konan parmakları sıkıca tutar.
- 4- 7 ay: Uzatılan bir nesneyi yakalar ve tutar. Emekleme denemesi yapar. Kısa süre desteksiz oturabilir. Oyuncağını bir elinden ötekine geçirebilir.
- 8–12 ay: Emekleyerek yer değiştirebilir. Tutunarak ayakta durabilir. Yalnız başına oturabilir, yardımsız ayağa kalkabilir.
- 15–18 ay: Yardımsız yürür. Su kabını tutup ağzına götürebilir. Yardımla merdiven çıkabilir. Kaşık kullanabilir.
- 21- 24 ay: Merdiven inip çıkar. Beş küple bir kule yapabilir. Ayağıyla topa vurabilir. Koşabilir, fakat ani dönüşler yapamaz.
- 30 ay: Parmak uçlarıyla tebeşir tutar, zıplar, bardağı kendisi tutabilir.
Sinir sistemi merkezden uçlara, içeriden dışarı doğru gelişim gösterir. Doğumda başındaki sinirler ayaktaki sinirlere oranlara daha gelişmiş durumdadır. Beyinin iç kısmı dış kısmına oranla daha gelişmiştir. Doğumdan altı aya kadarki devrede, beynin devimsel davranış merkezi, duyu merkezlerinden daha gelişmiş durumdadır.
Kaynak: ATA-AÖF, GELİŞİM PSİKOLOJİSİ, Doç. Dr. Durmuş KILIÇ