Felsefe hakkında her şey…

Sofistlerin Erdem Anlayışı

28.11.2019
2.175

Sofistlerin içine ister istemez girdikleri tartışmalardan en önemlisi, kendilerinin de öğretme iddiasında oldukları erdem konusundadır. Erdem, aristokratların savunduklarının aksine sıradan insanlara öğretilebilir bir bilgi ise bu yönetim hakkının da tartışmaya açılması anlamına gelecektir. Erdem, Eski Yunan toplumunda, temelde devletin yönetilmesiyle ilgili işler bulunan bir kabiliyet olarak değerlendirilmekteydi. Sofistler, bu erdemin öğretebileceğini savunuyorlardı; öğretiyorlardı da.

Dönemin hâkim olan anlayışı uyarınca erdem yani bir toplumda iyi yurttaş olmak, devlet işlerinde başarılı bir kişi, yönetici olabilmek eğitim yoluyla kazanılabilir olarak görülmekteydi ve bunun eğitimi de sofistler tarafından verilmekteydi. Demokrasinin bir göstergesi olarak değerlendirilebilecek bu yaklaşımın aksine yönetim bilgisinin doğuştan olduğunu savunan bir kesim de vardır. Bu kesimin bir temsilcisi olarak değerlendirilebilecek olan Theognis’e göre iyi olmak insanlara sonradan edindirilebilecek bir şey değildir: “…bir köle kadının çocuğu ruh bakımından asla özgür olamaz, hiçbir zaman bir ada soğanından bir gül veya sümbül bitemez” (Theognis, 1961: 293).

Benzer şekilde Pindaros da, değişen toplumsal yapıya tepki gösterir. Eğitim yoluyla kazanılabildiği ileri sürülen bazı özellikler Pindaros’a göre değersizdir ve değerli olan özellikler ise yalnızca doğuştan edinilebilir. Bu anlayış; “Doğadan gelen her zaman en iyisidir fakat pek çok insan yalnızca eğitim yoluyla edinilen, liyakate dayanan ünlerini kazanabilmek için çaba sarf etti. Oysa ne olursa olsun, parçalarında tanrısallık bulunmayan her şey, sessizliğe gömüldüğünden dolayı, daha kötüdür.” şeklinde ifade edilir (Pindar, 1961: 105). Konu daha sonra, flavtacının oğlu da flavtacı mı olur sorusunun ele alınmasıyla devam etmiştir.

Hazırlayan: Sosyolog Ömer YILDIRIM
Kaynak: Ömer YILDIRIM’ın Kişisel Ders Notları. Atatürk Üniversitesi Sosyoloji Bölümü 1. Sınıf “Felsefeye Giriş” ve 2., 3., 4. Sınıf “Felsefe Tarihi” Dersleri Ders Notları (Ömer YILDIRIM); Açık Öğretim Felsefe Ders Kitabı

BİR YORUM YAZIN

ZİYARETÇİ YORUMLARI - 0 YORUM

Henüz yorum yapılmamış.

2005'ten beri çevrim içi felsefe yapıyoruz...