Felsefe hakkında her şey…

Egemenliğin Kullanılış Biçimleri Nelerdir?

14.11.2019

Max Weber (1864-1920) egemenliğin kullanış biçimlerini geleneksel, karizmatik ve rasyonel egemenlik olmak üzere üç gruba ayırmıştır.

a) Geleneksel egemenlik: Egemenliğin halka değil de belli kişilere veya ailelere ait olduğu ve egemenliğin babadan oğula geçtiği yönetim şeklidir. Egemenliği toplumun gelenek, görenek ve inançları belirler. Toplumda geçerli olan kurallar bunlarla ilgilidir. Mesela; krallık, monarşi, şeyhlik gibi.

b) Karizmatik Egemenlik: Yönetenin (liderin) kendisinde üstün özellikleri olduğuna inanıldığı egemenlik biçimidir. Yönetene gelenek veya yasalar nedeniyle değil, inandıkları ve güvendikleri için itaat ederler. Yöneten, gerçekleştirdiği olumlu üstün başarılarından dolayı yönetme gücünü kendinde bulur. Mesela; peygamberlerin, geçmişinde kahramanlık gösteren birinin otoritesi (Atatürk) gibi.

c) Rasyonel (Akılcı) / Yasal (Demokratik) Egemenlik: Egemenliğin, yazılı kurallara yani rasyonel hukuka dayandırıldığı otoritedir. Hukuk kuralları hem yöneteni hem de yönetileni bağlar. Hiç kimsenin gücü ve yetkisi sınırsız değildir. Devletin örgütlenme yapısında kuvvetler ayrılığı (yasama, yürütme ve yargının farklı ellerde toplanması) ilkesi geçerlidir. Günümüz toplumların çoğu buna örnektir.

Derleyen: Sosyolog Ömer YILDIRIM
Kaynak: Atatürk Üniversitesi Sosyoloji Bölümü 1. Sınıf “Felsefeye Giriş” ve 3. Sınıf “Çağdaş Felsefe Tarihi” Dersi Ders Notları (Ömer YILDIRIM); Açık Öğretim Felsefe Ders Kitabı

BİR YORUM YAZIN

ZİYARETÇİ YORUMLARI - 0 YORUM

Henüz yorum yapılmamış.

2005'ten beri çevrim içi felsefe yapıyoruz...