Feminizm nedir?

Feminizm, kadın sorunlarına eğilmiş yaklaşımların genel adıdır. Bu anlamda kadın sorunlarına eğilen birden çok yaklaşım bulunmaktadır. Kadınların toplum içindeki eşitsiz durumlarının ve uğradıkları haksızlıkların ortaya konulmasının yanı sıra kadınların içinde bulundukları sorunların nasıl çözülebileceğine ilişkin yaklaşımlar, feminist yaklaşımların temel inceleme konularını oluşturur.

Kadınların gerek toplumsal rol ve statüleri gerekse de çalışma yaşamında sırf kadın oldukları için karşılaştıkları sorunlar nedeniyle bu konuda farklı yaklaşımlar ortaya çıkmıştır. Bu yaklaşımlara genel olarak feminizm adı verilmektedir.

Feminist yaklaşımların diğer sosyolojik yaklaşımlardan ayrıldığı en temel nokta, feminist kuramların sadece kadınlara odaklanmış olmasıdır. Feminist yaklaşımlar, kadın sorunlarını farklı boyutlarda ele aldıkları ve sorunların kaynağını farklı nedenlere dayandırdıkları için birbirlerinden farklı söylemler ve yöntemler geliştirmişlerdir. Örneğin, Marksist feminist yaklaşım, sorunu kapitalist üretim ilişkileri çerçevesinde ele alırken ve dolayısıyla “kadınların ekonomik sistemle ilişkisi” (Hartmann, 2006: 4) üzerinden analizlerini sürdürürken “toplumsal inşa feminizmi bir bütün olarak cinsiyetlendirilmiş toplumsal düzene ve onu inşa ve muhafaza eden süreçlere bakar” (Berberoglu, 2009: 214 – 215).

Feminist yaklaşımların ortaya çıkışında, diğer birçok toplumsal sorunda olduğu gibi, Endüstri Devrimi’nin ve sanayileşmenin büyük etkisi olduğu ileri sürülmektedir. Gerçekten, kadınların toplum içindeki rollerinin ve statülerinin sorgulanmaya başlaması ve incelenmesi son iki yüzyıllık gelişmelerle paralellik göstermektedir (German, 2006: 25). Her ne kadar kadınların Endüstri Devrimi öncesindeki dönemde de ataerkil toplumsal yapı içerisindeki rol ve statüleri cinsiyete bağlı eşitsizlik üretmekteyse de Endüstri Devrimi ile birlikte bu eşitsizlik hem daha da belirgin hâle gelmiş hem de bir dönüşüm geçirmiştir (Omay, 2011a: 141 – 144). Bu nedenle tek bir feminist yaklaşımın varlığından söz etmek doğru değildir.

Son iki yüzyıllık dönem içerisinde birçok feminist yaklaşım ortaya çıkmıştır. Bu yaklaşımlar, tarihsel olarak iki ana başlık altında incelenebilir: Erken dönem feminist yaklaşımlar ve postmodern dönem feminist yaklaşımlar. Erken dönem feminist yaklaşımlar, feminizmle ilgili temel akımları ifade etmektedir. Postmodern dönem feminist yaklaşımlar ise daha çok 1980 ve 1990’lı yıllarda hakim olmaya başlayan ve ana akımların dikkate almadığı bazı konuları ele almayı amaçlayan yeni yönelimleri ifade etmektedir (Berberoglu, 2009: 199 ve 208).

İLGİLİ KONULAR:

• Liberal feminizm
• Marksist feminizm
• Sosyalist feminizm
• Radikal feminizm
• Materyalist feminizm
• Ekofeminizm
• Feminizm ve varoluşçuluk
• Psikanalizm ve feminizm
• Feminist düşüncenin yakın tarihi