Fanatizm

Fanatizm Latince fanaticus sözcüğünden türetilmiştir ve bu sözcük coşkulu, kendinden geçmiş; öfkeli, hiddetli gibi anlamları ihtiva eder. Buradan da yola çıkarsak fanatizm için şu tanımı da yapmak mümkündür: Fanatizm, eleştirel olmayan bir coşku veya saplantılı bir heves içeren inanç veya davranışlardır.

Fanatizm, bir kişi farklı bir bakış açısını kabul etmek istemediğinde veya kabul edemediğinde ortaya çıkan rasyonaliteden uzak, şiddet içeren davranışlara yol açabilecek aşırı inançlar için kullanılan bir ifadedir. Herhangi bir şeye bazı insanların mantıksız, akıldan uzak bulacağı derecede ilgi duymak, fanatizm tanımı içindedir.

Filozof George Santayana fanatizmi “amacınızı unuttuğunuz zaman çabanızı iki katına çıkarmak” olarak tanımlamıştır. Fanatik kişi çok katı normlar benimser ve karşıt fikir ve görüşlere çok az tolerans gösterir. Tõnu Lehtsaar da fanatizm terimini, bir şeyin normalin ötesine geçen aşırı ve tutkulu bir şekilde takip edilmesi veya savunulması olarak tanımlamıştır. Dinî fanatizm de körü körüne inanç, muhaliflere zulüm ve gerçekliğin göz ardı edilmesi ile tanımlanmaktadır.

Yazan: Sosyolog Ömer Yıldırım