Okulda erkeklere kızlardan daha acımasız notlar veriliyor. Eğitimde erkek çocuklara karşı küresel bir ön yargı vardır.
Tüm yaş gruplarında ve neredeyse tüm eğitim alanlarında, erkek çocuklar kız çocuklarının gerisinde kalmaktadır.
OECD ülkelerinde okuma becerisi açısından kızlar erkeklerden yaklaşık bir yıl öndeyken matematikte erkeklerin üstünlüğü giderek azalmaktadır. Erkeklerin okuldaki üç temel ders olan matematik, okuma ve fen derslerinde başarısız olma olasılığı kızlardan %50 oranında daha fazladır.
İsrail ve İsveç’ten Fransa ve Çekya’ya kadar dünyanın dört bir yanındaki araştırmacılar, öğretmenlerin not verme davranışlarını incelediklerinde, ya eğitimcilerin öğrencilerin cinsiyetini değiştirerek varsayımsal öğrencilerin aynı çalışmalarına not vermelerini sağlayarak ya da “benzer yetkinlikteki” erkek ve kız öğrencilerin notlarını karşılaştırarak, kızların sürekli olarak erkeklerden daha yüksek notlar aldığını bulmuşlardır.
İtalya’da yaklaşık 39 bin 10. sınıf öğrencisi üzerinde yapılan ve kısa süre önce yayınlanan bir araştırma bu durumu daha da pekiştirmektedir. 1
Her ikisi de Trento Üniversitesinde sosyoloji ve sosyal araştırma bölümünde çalışan araştırmacılar Ilaria Lievore ve Moris Triventi, standartlaştırılmış test puanlarıyla ölçülen aynı “konuya özgü yeterlilik” düzeyine sahip öğrenciler için kızların erkeklerden daha fazla not aldığını ortaya koymuştur. İtalya’da öğrencilere 1’den 10’a kadar not veriliyor ve 6 geçer not olarak kabul ediliyor. Matematikte kızlar, benzer yetkinlikteki erkeklerden yaklaşık 0,4 puan daha yüksek not almaktadır. Dilde, cinsiyete göre notlandırma farkı kızlar lehine 0,3 puandır.
Araştırmacılar, öğrencilerin öğretmenleri ve sınıf özellikleri hakkında da veri elde ettiklerinden, öğretmenin cinsiyetinin veya sınıfın büyüklüğünün not verme konusundaki farklılık üzerinde herhangi bir etkisi olup olmadığını araştırdılar. Sonuçta, erkek öğretmenlerin erkek çocuklara daha makul notlar verdiğine dair herhangi bir bulguya rastlanmadı. Dahası, sınıftaki öğrenci sayısının az olması da bu etkiyi azaltmadı.
Bu nedenle araştırmacılar, not verme dengesizliğinin nedeni hakkında tahminde bulunmak zorunda kaldılar.
Öğretmen yanlılığı mı?
İlgili bir teorik yaklaşım, cinsiyet notu uyumsuzluğunu öğrencilerin gözlemlenen davranışlarının bir sonucu olarak da yorumlamaktadır. Okul ve sınıf ortamları geleneksel olarak kadın davranış biçimlerine uyarlanmış olabilir. Dolayısıyla kız öğrenciler sınıfta, bireylerin akademik performanslarının ötesine geçen, ancak öğretmenlerin notlar açısından yüksek oranda ödüllendirebileceği hassasiyet, düzen, tevazu ve sessizlik gibi fiili davranışları benimseyebilir.
Basit gerçek şu ki en iyi niyetlerine rağmen, öğretmenler geri kalanımızla aynı bilinçsiz ön yargılar tarafından yönlendirilebilir. Öğretmenin ruh hali notları etkiliyor. Öğrencinin sınıfta nasıl davrandığı notu etkiliyor. Öğrencilerin ebeveynlerinin nasıl davrandığı notları etkiliyor.
Bu nedenle, notla ilgili yanlılığa karşı basit bir çözüm, öğrencilerin isimlerini herhangi bir testin veya ödevin en sonuna yazmaları ya da isimlerin kapatılmasıdır; böylece not veren kişi kimliklerini ancak çalışmayı puanladıktan sonra öğrenebilir.
Bu makale Sosyolog Ömer Yıldırım tarafından www.felsefe.gen.tr için, Matt Davis’in “Boys are graded more harshly than girls. Why?” isimli makalesinden Türkçeye çevrilip derlenerek hazırlanmıştır. Alıntılanması durumunda kaynak gösterilmesi, ahlaklıca olanıdır.
Çeviri ve Derleme: Sosyolog Ömer Yıldırım
KAYNAKÇA
- Lievore, I. ve Triventi, M. (2022). Do teacher and classroom characteristics affect the way in which girls and boys are graded? British Journal of Sociology of Education, 44 (1), 97–122, https://doi.org/10.1080/01425692.2022.2122942