Felsefe hakkında her şey…

Evlilik Türleri, Evlilik Tipleri Nelerdir?

21.11.2019
9.774
Evlilik Türleri, Evlilik Tipleri Nelerdir?

Modern toplumlarda evlilik, eşlerin özgür iradesiyle, sevgi bağıyla ve hukuksal olarak onaylanmayla gerçekleşir ve devam eder. Evliliğin türleri ve tipleri mevcuttur. Evlilik türleri ve evlilik tipleri bu başlık altında açıklanacaktır.

Toplumların tarihsel gelişim sürecinde çeşitli evlilik türleri gözlenmiştir.

Farklı toplumlarda değişik evlenme biçimlerinin görülmesi, ‘toplumsal gereksinimlerden, kadın ve erkek nüfus oranından, ailede otoritenin kullanılışı gibi etkenlerden kaynaklanır.

EVLİLİK TÜRLERİ

Evlilik Tipleri

Evlilik Tipleri

1. Eşin seçildiği gruba göre evlilik türleri

Egzogami ve Endogami

Egzogami (dıştan evlenme): Bireyin üyesi olduğu grubun dışından evlenmesidir. Bu evlenme biçimiyle farklı toplumlar etkileşim içine girmişlerdir.

Endogami (içten evlenme): Bireyin üyesi olduğu grubun içinden evlenmesidir. Genellikle tarım toplumlarında, sahip olunan toprağın bölünmesini önlemek için yapılmaktadır.

2. Eş sayısına göre evlilik türleri

Monogami ve Poligami

Monogami (tek eşli evlilik): Kadın ve erkeğin tek eşle evlenmesidir. Birçok toplumda yaygın olarak görülen evlenme biçimidir.

Poligami (çok eşli evlilik): Erkek ya da kadının aynı anda birden fazla eşle evlenmesidir. İki farklı biçimi vardır.

Poliandri (çok erkekle evlilik): Bir kadının aynı anda birden fazla erkekle evlenmesidir. Az rastlanan bir evlilik türüdür. Tibet’te ve Alaska’da bu evlilik türü görülür.

Polijini (çok kadınla evlilik): Bir erkeğin aynı anda birden fazla kadınla evlenmesidir.

3. Oturulan yere göre evlilik türleri

Matrilokal, Patrilokal, Neolokal ve Biolokal

Matrilokal (ana çevresi): Evlenen erkeğin, kadının ailesiyle birlikte yaşamasıdır.

Patrilokal (baba çevresi): Evlenen kadının, erkeğin ailesiyle birlikte yaşamasıdır. Baba otoritesinin etkin olduğu geniş ailelerde görülür.

Neolokal (ev açma): Eşlerin ana babalarından ayrı evde oturmasıdır. Bunun sonucunda çekirdek aile ortaya çıkar.

Bilokal (iki yerlilik): Hem kadının hem de erkeğin ailesinin yanında evliliği sürdürmedir. Göçebe toplumlarda görülür.

Yukarıdaki evlilik türlerinin dışında levirat ve sororat türü evliliklere de rastlanmaktadır.

Levirat (kayın alma); kadının ölmüş olan kocasının erkek kardeşi ile evlenmesidir. Ölen kocanın geride kalan eşi ve çocuklarının bakımını ve aile bütünlüğünü korumayı amaçlayan bu tür evlilik, evli çiftlerden çok aile büyüklerinin kararıyla gerçekleşmektedir.

Sororat (baldız alma); karısı ölen erkeğin ergen olan baldızı ile evlenmesine sororat denir. Sororat, çocuklara en iyi anneliği yapacak kişinin çocukların teyzesi olabileceği düşüncesinden hareketle yapılır ve burada da amaç aileler arasında kurulmuş olan akrabalık ilişkisinin devamını sağlamaya yöneliktir. Evliliğin, bireysel işlevlerinden çok toplumsal işlevleri birinci düzeyde bir hedef olduğundan bu evliliklerde ailelerin kararı daha ön plandadır.

Evlilik tarihte kültürel ve hukuksal normlar tarafından belirlenmiş olarak çeşitli şekillerde ortaya çıkmış bir ilişki biçimidir. Belli kurallara ve geleneklere göre kurulur ve sürer. Belirli kurallar çerçevesinde oluşmayan evlilikleri toplum ve yasalar kabul etmez. Her toplum aileye kurumsal bir değer kazandırmak için evlenmeyi kendine özgü çeşitli normlarla belirlemiştir. Bu normlar örf, âdetler aracılığıyla işlevsel bir nitelik kazanmıştır.

Evliliğin tarihte görülmüş en yaygın iki biçimi tek eşlilik (monogami) ve çok eşlilik (poligami)tir. Modern toplumlar çoğunlukla tek eşliliği teşvik ederler. Pek çok ülkede çok eşliliği engelleyen yasalar mevcut olmakla birlikte çok eşli evlilik de bütün dünya göz önüne alındığında istisnai bir durum değildir. Farklı kültürel ve hukuki geçmişleri olan toplumlarda çok eşli evlilikleri gözlemlemek mümkündür.

Ayrıca eş seçilen alana göre içten evlenme (endogami) ve dıştan evlenme (egzogami), eşlerin yerleşim yerlerine göre babayerli (patrilokal), anayerli (matrilokal) ve neolokal evliliklerden söz edilebilir.

İçten evlenme biçiminde eş akraba içinden seçilirken dıştan evlenmelerde tam tersine eşin akraba dışından seçilmesi gerekir. Toplumumuzda da sıkça görülen babayerli evliliklerde kadın evlendiği erkeğin ailesi ile birlikte oturur. Anayerli evliliklerde ise erkek evlendiği kadının ailesiyle birlikte oturur ve toplumumuzda bu tür evlilikler iç güveyi olarak tanımlanır.

Modern toplumlarda yaygın olarak görülen neolokal evliliklerde evli çiftler ailelerinden bağımsız bir şekilde yaşarlar.

BİR YORUM YAZIN

ZİYARETÇİ YORUMLARI - 0 YORUM

Henüz yorum yapılmamış.

2005'ten beri çevrim içi felsefe yapıyoruz...