Önermeler Arası İlişkiler
Hatırlayacağınız gibi, tümel-tikel kavramları ve olumlu-olumsuz kavramları daha önce gördük. Hatırlamanıza yardımcı olmak maksadıyla bu başlıklarımızı tekrar veriyoruz: tümel kavram ve tikel kavram nedir? ve olumlu kavram ve olumsuz kavram nedir?
Bu kavram yapıları kullanılarak yapılan basit önermeler “Y, Z’dir.” biçiminde gösterilir ve bu önermeler nicelik ve niteliklerine göre dört biçimde karşımıza çıkar:
- Tümel olumlu önerme (A harfiyle gösterilir.) – “Bütün Fenerbahçeliler yakışıklıdır.”
- Tümel olumsuz önerme (E harfiyle gösterilir.) – “Hiçbir insan, ayrıcalıklı değildir.”
- Tikel olumlu önerme (I harfiyle gösterilir.) – “Bazı hayvanlar uçabilir.”
- Tikel olumsuz önerme (O harfiyle gösterilir.) – “Kimi çiçekler kırmızı değildir.”
Şimdi bu önermeler arasında ne türden ilişkiler kurulabileceğini göreceğiz. Akıl yürütme, önermeler arasında kurulan ilişkilerle yapılabildiği için doğru bir biçimde akıl yürütebilmemiz için bu konuyu iyi kavramamız gerekmektedir.
Yukarıda gördüğümüz dört önerme türü arasında şu türden ilişkiler vardır: Karşı olma ilişkisi ve döndürme ilişkisi. Bu iki konu hakkında daha detaylı içeriği, aşağıdaki konu başlıklarını takip ederek elde edebilirsiniz.
Konu Başlıkları:
Hazırlayan: Sosyolog Ömer YILDIRIM
Kaynak: Ömer YILDIRIM’ın Kişisel Ders Notları. Atatürk Üniversitesi Sosyoloji Bölümü 3. Sınıf “Klasik Mantık” ve “Modern Mantık” Dersleri Ders Notları (Ömer YILDIRIM)