Manlius Severinus Boethius Kimdir?

Boethius 480 ila 524 seneleri arasında yaşamış olan Romalı filozoftur. Boethius’un tam adı Anicius Manlius Severinus Boethius’tur.

Eski bir Roma konsülü olan babasını küçük yaşta yitirdiğinde önemli bir devlet adamı ve aile dostu olan Quintus Aurelius Memmius Symmachus tarafından evlat edinilmesi onun çocukluktan itibaren çok iyi bir eğitim almasına ve devlet kademelerinde hızla yükselmesine de olanak sağlamıştır.

Boethius, ailesinin soylu adı ve iyi eğitimi sayesinde dönemin kralı Teodoricus Magnus’un (Büyük Theodoricus) güvenini kazanmakta gecikmemiştir. MS 510 yılında, yaklaşık otuz yaşındayken Roma’da konsül seçilmiş, 520 yılında kral tarafından Magister Officiorum olarak ayrıcalıklı ve onurlu bir göreve atanmıştır.

O sıralarda Roma’nın yöneticileri arasında baş gösteren güvensizlik, toplumu hem siyasal hem de dinsel anlamda gittikçe artan bir bunalıma sürüklemiştir, hatta yaşamını kabusa çevirecek olayların başlamasına ve vatan haini olarak suçlanmasına maruz bırakacak kuşku ortamının yaratılmasına neden olmuştur.

Ravenna Sarayı’nda çok rahat bir hayat yaşayan Boethius, kendisini evlat edinen Symmachus’la iyi bir dost olmuş ve kızı Rusticana ile evlenmişti. Bu evlilikten doğan iki oğlu Symmachus ve Boethius adını verdiği iki oğlu da 522 yılında consul seçilince ailenin sevinci iki kat artmıştı. Ama bu durum fazla sürmedi. Senatus’da Boethius’a karşı beslenen düşmanlık hisleri gittikçe yoğunlaştı ve rakiplerinin Kral’a zerk ettiği kuşku tohumları ürünlerini vermede gecikmedi. Boethius hain planların kurbanı olarak Theodoricus’a karşı suikast planları hazırlayanların arasına karışmakla suçlandı.

Talihsizlikler, Boethius’un yakın arkadaşı senatör Albinus’un suçlanmasıyla başladı. Suçlamanın nedeni, Albinus’un Doğu Roma İmparator’unun çevresindekilere Theodoricus’un küçük düşürücü ifadeler kullanmış olmasıydı. Onu suçlayanlar arasında özel danışmanı Cyprianus başı çekiyordu. Albinius suçlamaları reddetse de İmparator karşı tarafa gönülden inanmıştı. Bu olaylar sonucunda Boethius, İmparator’un huzuruna çıkıp Albinius’u Cyprianus’a karşı savunmuş ve Roma’nın değerli bir senatörü olan Albinus’un bu suçu işlemiş olması durumunda, kendisinin ve Senatus’un bu suça iştirak etmiş sayılacaklarını, bunun ise asla mümkün olamayacağını belirtmiştir. Bu art niyetsiz söylemin Theodoracis tarafından dürüst bir açıklama olarak algılanması beklenirken, o, tamamen aksine Boethius’un sözlerini yanlış yorumladı ve böylece Boethius’un sonunu hazırlayan süreç başlamış oldu.

İmparator bu açıklamadan sonra suikast planları yapanın sadece Albinus olmadığını, Boethius ve Senatus’un da aynı plana ortak olduğu sanısına kapılınca Boethius da tutuklandı. Boethius’un savunduğu Senatus kendisine hiç de öyle davranmayarak, hatta hiçbir savunma tanımayarak hakkında hemen bir idam kararı çıkardı. Bir anlık cesareti yüzünden hem kendisinin, hem de ailesinin yaşamını altüst eden Boethius mahkemede yapamadığı savunmasını Consolatio adlı yapıtında yapmıştır.

Boethius’un ölümüne dair kayıtlarda büyük işkenceler çekerek acılar içinde öldüğü yazılıdır. Alnına geçirilen bir sicim gözleri yuvalarından fırlayana dek gerilmiş ve o durumda kalın bir sopayla ölünceye dek dövülmüştür.

En önemli eseri Felsefenin Tesellisi adıyla Türkçeye çevrilmiş Consolatio Philosophiae’dir.

İLGİLİ KONULAR:

• Boethius’un yaşamı ve yapıtları
• Tanrıça felsefe nedir?
• Boethius’un Tanrı ve din anlayışı
• Boethius’un varlık ve bilgi anlayışı
• Boethius’un felsefe anlayışı ve felsefenin bölümleri

Hazırlayan: Sosyolog Ömer YILDIRIM
Kaynak: Ömer YILDIRIM’ın Kişisel Ders Notları. Atatürk Üniversitesi Sosyoloji Bölümü 1. Sınıf “Felsefeye Giriş” ve 2., 3., 4. Sınıf “Felsefe Tarihi” Dersleri Ders Notları (Ömer YILDIRIM); Açık Öğretim Felsefe Ders Kitabı