Felsefe hakkında her şey…

İnsan Pazarlık Yapan Hayvandır

02.11.2019
1.620

İskoç filozof Adam Smith, genellikle dünya tarihinin gördüğü en iyi ekonomist olarak düşünülür.

Keşfettiği pazarlık ve çıkar kavramları ile ortak çıkarlar doğrultusunda anlaşma türlerinin gelişmesine katkı sağlamıştır.

Smith, insanların güdülerinin kısmen iyiliksever kısmen de çıkarlarına dayalı olduğunu; ancak bunların arasındaki en güçlü etkiyi yapanın bireysel çıkarlar olduğunu ve bu yüzden de insan davranışları için en iyi rehberin bireysel çıkarlar olduğunu varsaymıştır. Smith bu durumun sosyal gözlemle de ortaya konulabileceğini ve dolayısıyla da amripik bir durum olduğunu açıklamıştır.

Pazarlık psikolojisiyle ilgili en ünlü görüşlerinden birinde pazarlıkta en sık görülen açılış hareketinin bir tarafın diğerini uyarması -“istediğini elde etmenin en iyi yolu, senin bana istediğimi vermendir”- olduğunu ileri sürer. Bu diğer bir deyişle “biz, (başkasının) insanlığına değil onların kendilerine olan sevgilerine, kendimize hitap ediyoruz” demektir.

Smith yararlı nesnelerin alışverişinin ayırt edici bir insani özellik olduğunu öne sürerek devam eder. Köpeklerin kemik alışverişinde bulunurken görülmediklerine ve bir hayvanın bir şeyi istediğinde yapabileceği tek şeyin “kimin hizmetine ihtiyaç duyuyorsa onun sevgisini kazanmak” olduğuna dikkat çeker. İnsanlar da bu tür bir “yaltakçı ve köle ruhlu hizmete” başvurabilirler, ancak her yardıma ihtiyaç duyduklarında bunu kullanamaz, çünkü hayat “çok sayıda işbirliği ve destek” gerektirir.

Örneğin geceyi rahatça bir otelde geçirmek için pek çok insanın girdisine ihtiyaç duyarız -yemek pişirmek ve servis etmek için, odayı hazırlamak için vs- ve bu hizmetlerin hiçbiri sadece iyi niyete dayalı olarak gerçekleşemez. Bu yüzden de “insan pazarlık yapan hayvandır” ve pazarlık her iki tarafın da çıkarına uygun görünen bir anlaşma sunmakla amacına ulaşabilir.

Hazırlayan: Sosyolog Ömer YILDIRIM
Kaynak: Ömer YILDIRIM’ın Kişisel Ders Notları. Atatürk Üniversitesi Sosyoloji Bölümü 1. Sınıf “Felsefeye Giriş” ve 2., 3., 4. Sınıf “Felsefe Tarihi” Dersleri Ders Notları (Ömer YILDIRIM); Açık Öğretim Felsefe Ders Kitabı

BİR YORUM YAZIN

ZİYARETÇİ YORUMLARI - 0 YORUM

Henüz yorum yapılmamış.

2005'ten beri çevrim içi felsefe yapıyoruz...