|
Hermann Ebbinghaus Kimdir?
Hermann Ebbinghaus'un Hayatı
Ebbinghaus, 1850'de Almanya'nın Barmen kentinde doğdu. 17 yaşında
felsefeye ilgisini geliştireceği Bonn üniversitesine girdi. 1870'te
eğitimine istemeyerek ara verdi. Fransa-Prusya savaşında Prusya ordusuna
kaydedilmişti. Bir yıl sonra eğitimine devam etti ve 1873'de diplomasını
aldı.
Ebbinghaus, eğitimi sırasında bilinçdışı üstüne bir tez hazırladı.
Gustav Fachner'in, deneysel yöntemi duyumlar ve algılarla ilgili
çalışmalara uyarladığı öncü yapıtlarından etkilenip, aynı yöntemi bellek
araştırmalarına uygulayarak, yüksek zihinsel süreçlerin deneysel
çalışmalara konu olabileceğini gösteren ilk bilim adamı oldu.
Anlamın bellek üstündeki etkisinin önemsizliğini göstermek için telaffuz
edebilen, ama gerçek bir sözcük olmayan ünsüz-ünlü-ünsüz üçlüsünden
oluşan anlamsız heceler (zat, wob, fij) buldu. Kendisini denek olarak
kullandığı dikkatli ve eksiksiz deneylerinin sonuçlarını Über das
Gedachtnis (Bellek Üstüne 1885) adlı kitabında açıkladı.
"Unutma Eğrisi"ni bulup, öğrenilenlerin toplamının, öğrenme zamanıyla
doğru orantılı olduğunu gösterdi. 1897'de ışığın ve renklerin
algılanışıyla ilgili kuramını açıkladı ve zekâ ölçümüyle ilgili yeni bir
yöntem tanıttı.
Hermann Ebbinghaus, 1909'da Halle şehrinde hayata gözlerini yumdu.
Hermann Ebbinghaus ve Psikoloji
Ebbinghaus, kendi başına çalışan ve pek tanınmayan bir psikolog
olarak zihinsel süreçler üzerinde önemli çalışmalar yapmıştır.
Ebbinghaus ayrıca öğrenme ve hafıza konularını deneysel olarak inceleyen
ilk psikolog olmuştur.
Derleyen: Sosyolog Ömer YILDIRIM
|