Felsefe hakkında her şey…

Giordano Bruno kimdir?

05.11.2019
3.884
Giordano Bruno kimdir?

Giordano Bruno; 1548 ila 17 Şubat 1600 tarihleri arasında yaşamış olan, Rönesans felsefesini biçimlendiren filozofların en önemlilerinden biridir. Bruno ayrıca şair yönüyle de edebiyata en yakın Rönesans düşünürlerindendir. Bu nedenle ona “doğacı coşkunluğun düşünürü” de denilmektedir.

Soylu bir ailenin çocuğu olarak 1548 yılında İtalya’nın Nola kasabasında dünyaya gelen Giordano Bruno, on altı yaşındayken Dominiken isimli tarikata katılmıştır. Kopernik sistemiyle tanıştığında tarikattan ayrılmış ve buna bağlı olarak Hıristiyan inancıyla arasındaki bütün bağları kopartmıştır. Bu nedenle o dönemde kiliseye karşı olan Kopernik sisteminin içinde yer aldığından, dinî sapkınlık ile suçlanmıştır. Engizisyonun baskısından kurtulmak için öne Roma’ya, oradan da Kuzey İtalya’ya gitmiştir.

Dinsizlikle suçlandığı için hiçbir yerde kalıcı olarak yaşayamayan Giordano Bruno, sürekli olarak seyahat hâlinde bulunmuştur. Böylece Cenevre, Güney Fransa, Paris, Londra gibi yerlerde yaşamını sürdürmüştür.

1582 yılında Sorbonne Üniversitesinde çalışmaya başlamıştır. Bu süreçte yapıtlarının bazıları Londra’da yayımlanmıştır. Londra’dan kısa bir süreliğine Paris’e giden Bruno, buradan Almanya’ya geçmiş ve eserlerini yayımlatma çabalarını burada da sürdürmüştür. Daha sonra Zurich’e geçen Bruno, bir İtalyan aristokrat tarafından Venedik’e davet edilince bu daveti kabul etmiş ve Venedik’te Galileo Galilei ile tanışmıştır.

Kendisini Venedik’e davet eden Mocenigo adlı aristokratla çatışınca, onun tarafından Engizisyon’a teslim edilmiştir. Ona, düşüncelerinden vazgeçmesi ve Kopernik düşüncesinin din sapkınlığı olduğunu kabul etmesi durumunda kilise tarafından affedileceği söylenmiştir. Ama o, gördüğü bütün işkencelere karşın, görüşlerinden taviz vermemiş ve ölüme mahkûm edilmiştir. Ölüm kararını Bruno’ya bildiren yargıç, ondan şu cevabı almıştır:

“Ölüm kararımı bildirirken sizin benden daha çok korktuğunuzu görüyorum.”

Kilisenin bu kararı, 1600 yılının şubat ayında, Roma’da Campo dei Fiori meydanında Bruno’nun diri diri yakılması ile gerçekleştirilmiştir.

Bruno evrenin sonsuzluğu yanında evrenin birliği ilkesini de benimser. Buna göre Orta Çağ felsefesinde temel alınan gök ile yer ayrılığını reddeder. Bruno; Tanrı’nın ve evrenin birbirinden farklı iki töz olmadığı, ama aynı gerçekliğin iki sonsuz görünümü olduğunu kabul eder. Ona göre her şey Tanrısal kuvvetin görünüşüdür:

“Ne gördüğüm hakikati gizlemekten hoşlanırım ne de bunu aşıkça ifade etmekten korkarım. Aydınlık ve karanlık arasındaki, bilim ve cehalet arasındaki savaşa her yerde katıldım. Bundan dolayı her yerde zorlukla karşılaştım ve cehaletin babaları olan resmî akademisyenlerin yanı sıra kalın kafalı çoğunluğun öfkesinde hedef olarak yaşadım.”

Düşüncelerinin açıklanmasının kendisi için çok tehlikeli olduğunu bildiği hâlde, yukarıdaki cümlesinden de anlaşılacağı gibi, yazı ve konuşmalarında düşüncelerini hep böyle açıkça ifade etmiştir.

Eserleri

  • Il Candelaio (Şamdancı) (1582)
  • Della Cause principio et uno (Neden, ilke ve birlik üzerine) (1584)
  • De l’infinito universo et mundi (Sonsuz evren ve dünyalar üzerine) (1585)
  • De gl’heroici furori (Yiğitçe öfkeler üzerine) (1585)

İlgili konular:

Hazırlayan: Sosyolog Ömer YILDIRIM
Kaynak: Ömer YILDIRIM’ın Kişisel Ders Notları. Atatürk Üniversitesi Sosyoloji Bölümü 1. Sınıf “Felsefeye Giriş” ve 2., 3., 4. Sınıf “Felsefe Tarihi” Dersleri Ders Notları (Ömer YILDIRIM); Açık Öğretim Felsefe Ders Kitabı

BİR YORUM YAZIN

ZİYARETÇİ YORUMLARI - 0 YORUM

Henüz yorum yapılmamış.

2005'ten beri çevrim içi felsefe yapıyoruz...