|
Gaius Plinius Secundus Maior Kimdir?
Gaius Plinius Secundus Maior, (kısaca Büyük Plinius (Latince Plinius
maior) ya da Yaşlı Plinius) (d. 23, Como – ö. 24 Ağustos 79, Stabiae).
Yazar ve filozof.
Plinius, bilim tarihindeki yerini, dönemine ait bilgileri derlemek
amacıyla kaleme aldığı, insanlık tarihinin ilk ansiklopedisi sayılan dev
yapıtına borçludur. "Doğa tarihi" (Naturalis Historia)adı altında
birleştirilmiş 37 kitaptan oluşan bu yapıt, 500’e yakın Yunanlı ve
Romalı yazarın bıraktığı 2 bini aşkın kitabın içeriğinden özetlenmiş
yoğun bir bilgi derlemesidir. Yunanca bitki ve hayvan adlarının Latince
karşılıklarını veren terimleme çalışmaları yapıtın ününün bugüne değin
süregelmesini sağlamıştır. Plinius M.S. 35 yılında babası tarafından
Roma'ya getirildi ve babasının arkadaşı olan Pomponius Secundus'dan şiir
ve askeri yöneticilik eğitimi aldı. Remmius Palaemon ve Arellius
Fuscus'un gramer ve retoriğinden etkilenen Plinius muhtemelen onların
öğrencisiydi. M. İlin - E. Segal "İnsan nasıl İnsan oldu" isimli kitabın
332. ve 333. sayfalarında Plinius hakkında şunlar anlatılmaktadır;
İnsanlığın deneyimlerini, kitaplarında damla damla toplamış olan eskiçağ
bilginlerini unutmak büyük nankörlük olur. Tembelliğini ve açgözlülüğünü
örnekleriyle gördüğümüz aynı Roma'da gecesini gündüzünü bilime veren
çalışkan insanlar da vardı. Bir tabiat bilgini, amiral ve devlet adamı
olan Plinius bunlardan biriydi.
—İnsan nasıl İnsan oldu
Bilgin şöyle der; "Tasarım gerçekleşmese bile, böyle bir işe girişmenin
verdiği zevk yeter."
Plinius az uyur, az yerdi. Gün ve gecelerini, coğrafyacıların,
astronomların, tabiat bilginlerinin ve doktorların kitaplarını okumakla
geçirirdi. Kitap üstüne kitap okur, not tutar, düşünür, kıyaslamalar
yapardı. Gezilerinde ve savaşlarında çok şey görmüştü. Plinius, ayaklı
bir kitaplıktı: Kutupta güneşin yazın hiç batmadığını, kışınsa hiç
doğmadığını, ışık hızının sesinkinden yüksek olduğunu, deniz gelgitinin,
Ay ve Güneş'in çekimlerinden doğduğunu biliyordu. Kitabın 333.
sayfasında ölümü üzerine bilgiler de yer almaktadır.
Kaynak: Atatürk Üniversitesi Sosyoloji Bölümü 1. Sınıf
"Felsefeye Giriş" ve 3. Sınıf "Çağdaş Felsefe Tarihi" Dersi Ders Notları
(Ömer YILDIRIM)
|