Fobi Nedir? Fobiler Nelerdir?
Fobi, korkunun, kişinin günlük yaşamını olumsuz yönde etkileyen, bu
anlamda kontrolden çıkmış halidir. Fobi kelimesinin, Yunanca Phobos
kelimesinden geldiği düşünülürse, fobinin anlamı daha bir netlik
kazanır. Phobos, Yunan mitolojisinde dehşet tanrısıdır.
Korku ve Fobi
Her canlı, birey olarak varlığını tehdit eden ya da tehdit riski taşıyan
varlık ve durumlardan içgüdüsel olarak kaçınır. İnsan bilincinde bu
kaçınma, korku olarak algılanmaktadır. Korku bu haliyle, kişinin
varlığını, yaşamını sürdürmesine hizmet eden savunma sistemlerinin bir
ön-uyarı mekanizmasıdır ve yaşamın sürdürülebilmesi için gereklidir.
Örneğin, her insan şu ya da bu ölçüde köpekten korkar. Hafif ya da ağır,
hatta ölüme neden olabilecek bir tehlike kaynağı olabilecek köpekten
korkmak, olağandır ve gereklidir. Bir köpekten gelebilecek tehlike için
gereken önlemleri alarak bu korkunun üstesinden gelebilmek, böylece bir
köpekle fiziksel ya da duygusal temas kurabilmek düzeyinde tutulabilen
köpek korkusu, hastalıklı bir durum olarak kabul edilemez. Çünkü bu
haliyle, kişinin kontrolünden çıkmış, onun istencine hükmeden, sonuçta
günlük yaşamını olumsuz yönde etkileyen bir duygu-durum değildir.
Korkunun, "kontrolden çıkması", yaşamın sürdürülmesi için gerekli olan
bir ön-uyarı sistemiyle uyum sağlanamaması anlamındadır. Kişi, o
korkunun, onu kaçınmaya zorladığı durumlardan kaçınmayı sağlayamaz ya da
bu kaçınma, onu duygusal olarak rahatlatmaz. Yine endişe ve korku
içindedir ve bu anksiyete onun günlük yaşamını istediği tarzda
sürdürmesine olanak vermez. Onun, sanki kendi dışında işleyen bir
mekanizma gibi, kendi istencine hükmeden bir dış güç gibi işlev görür.
Bu haliyle, yaşama hizmet eden korku, yaşama karşı olan fobiye dönüşür.
Fobilerin Özellikleri
Fobi toplumda sık görülen bir anksiyete bozukluğudur. Fobisi olan
insanlar “fobik” diye adlandırılırlar. Yapılan araştırmalar toplumda %10
oranında fobi tespit etse de tahminen bu değer %25 dolaylarındadır.
Fobiler halk arasında hastalıktan ziyade huy ya da kişilik özelliği
olarak düşünüldüğünden tedaviye başvuranların sayısı azdır.
Araştırmalarda fobi sıklığının beklenenden düşük çıkmasının en önemli
nedeni budur. Kadınlarda erkeklere oranla iki buçuk kat daha fazla
görüldüğü saptanmıştır.
Fobinin nedenleri konusunda farklı ekollerin farklı açıklamaları vardır.
Freud, fobiyi bilinçaltı çatışmaları olarak tanımlar. Watson'a göre ise
fobi, şartlı reflekse dayanır.
Fobinin Belirtileri
Korku yaratan obje, durum ya da aktivite ile karşılaşıldığında anksiyete
belirtileri ortaya çıkar. Panik atakta görülen belirtilerin hemen hepsi
fobik durumla karşılaşıldığında ortaya çıkabilir. Bu belirtilerden
bazıları şunlardır: çarpıntı, yüz kızarması, terleme, titreme, bulanık
görme, nefes darlığı, ağız kuruluğu, yutkunma güçlüğü, mide bulantısı,
bilinç kaybı, tansiyon düşüşü, bayılma...
Fobilerin Tedavisi
Fobilerin tedavisinde ilaç ve psikoterapi birlikte uygulanır. İlaç
tedavisi çoğu kez yeterli değildir ve antidepresan ilaçlar kullanılır.
Fobilerin tedavisinde en sık başvurulan yöntem, kişinin korkusuyla
yüzleşmesinin sağlanmasıdır. Kişinin, anksiyete yaratan varlık ya da
durumun üstüne giderek anksiyeteyi nasıl yaşadığını ve onunla nasıl başa
çıkabileceğini öğrenmesi istenir.
Fobi Çeşitleri Nelerdir?:
Sosyal Fobi Nedir?
Agorafobi Nedir?
Özgül Fobi Nedir?
Alfabetik Fobiler Sözlüğü
<
Psikoloji Dizinine Geri Git
> Bu sayfaya ilişkin etiketler:
Fobi,
fobi nedir,
fobi ne demektir,
fobi ne anlama gelir,
fobi nedir,
fobi ne
demektir, fobiler,
fobiler nelerdir,
fobiler ne anlama gelir,
fobiler,
fobi nedir,
korku nedir,
korku ile fobinin farkı nedir,
korku ve fobi,
fobiler ve korkular |
|