Felsefe hakkında her şey…

A Priori Kavramlar ve Sözcüklerin Anlamları

06.11.2019
865

Austin’in “Are there A Priori Concepts?” adlı çalışması, genel anlamda idealizmin bir eleştirisini içerir. Austin’in buradaki stratejisi doğrudan a priori kavramları hedef almaz. Öncelikle “kavram” kavramını ele alır ve bu kavramın kendisine ilişkin sorunlara dikkat çeker.

Makale, tümellere ilişkin bazı kanıtlamaları tartışmaya açar. Tümellerin varlığı nı savunanların başvurduğu bir kanıtlama şöyledir: Biz “gri” ya da “çembersel” gibi sözcükleri farklı grilerle ve farklı şekillerle karşılaştığımızda kullandığımıza göre, söz konusu tek sözcüğün işaret ettiği bir şey olmalıdır. Ayrıca gri ve çembersel gibi sözcükleri kullandığımız farklı durumlarda farklı şeylerle karşılaştığımıza göre, bu sözcüklerin gönderimde bulunduğu tümellerin kendileri duyumlanmıyor olmalıdır.

Austin, ilk olarak tümellerin tikellerle bağıntıları üzerinden tanımlandıklarını öne sürer. Daha sonra, sadece “gri” ve “çembersel” sözcüklerini sanki bunlar bir şeyleri adlandırıyormuşçasına kullanıyor olmamızın, adlandırılan bir şeyin var olduğunu göstermeye yetmediğini öne sürer. Sözcüklerin, esas itibariyle özel adlar olarak ele alınmasını eleştirir. Kullanılan sözcüğün tek ve özdeş olmasının, gönderimde bulunulan şeyin tek ve özdeş olmasını gerektirmediğini öne sürer.

Çalışmasının ikinci kısmında Austin, tümellere ilişkin geliştirdiği eleştirisini kavramları içine alacak biçimde genişletir. “fiöyle bir kavrama sahip miyiz?” ya da “fiu kavrama nasıl sahip oluruz?” gibi soruların anlamsız olduğunu, çünkü kavramların “sahip olunan” şeyler olmadığını ifade eder.

Çalışmasını son bölümünde ise Austin, tartışmayı bağıntıları içine alacak surette genişletir. Bağıntı gibi bir şey olduğuna dair görüşleri eleştirdiği kanıtlamalar öne sürer.

Austin “The Meaning of a Word” başlıklı makalesinde felsefeyi, sözcüklerin anlamını belirlemeye çalışmakla özdeşleştiren yaklaşımlara karşı çıkar. “X kelimesinin anlamı” olarak bir sözcüğü belirlemenin basit ve kolay bir yordamı bulunmamaktadır. Austin kelimeleri gündelik kullanımlarındaki bağlamlarından çekip çıkarmanın yol açtığı yanlışlıklara özellikle dikkat çeker.

Hazırlayan: Sosyolog Ömer YILDIRIM
Kaynak: Ömer YILDIRIM’ın Kişisel Ders Notları. Atatürk Üniversitesi Sosyoloji Bölümü 1. Sınıf “Felsefeye Giriş” ve 2., 3., 4. Sınıf “Felsefe Tarihi” Dersleri Ders Notları (Ömer YILDIRIM); Açık Öğretim Felsefe Ders Kitabı

BİR YORUM YAZIN

ZİYARETÇİ YORUMLARI - 0 YORUM

Henüz yorum yapılmamış.

2005'ten beri çevrim içi felsefe yapıyoruz...