Felsefe hakkında her şey…

George Berkeley kimdir?

05.11.2019
6.945
George Berkeley kimdir?

George Berkeley; 1685 ila 1753 yılları arasında yaşamış, en ünlü üç İngiliz deneycisinden birisi olan filozoftur. Diğer iki ünlü empirist ise John Locke ve David Hume’dur.

George Berkeley, 12 Mart 1685’te İrlanda’nın Kilkenny şehrinde doğdu. Dysart Kalesi’nde büyüdü. Babası İngiliz olmasına rağmen George Berkeley kendisini bir İrlandalı olarak görüyordu. 1696’da Kilkenny Koleji’ne girdi. 21 Mart 1700’de Dublin Trinity College’a başladı ve 1704’te buradan lisans diplomasını aldı. 1724’e kadar Trinity College ile ilişkisini sürdürdü. Doktorasını tamamladıktan sonra 1717’de okulda araştırmacı olarak çalışmaya başladı. O zamanlar İngiliz akademisyenler için yaygın bir uygulamayla, 1710’da Anglikan rahibi olarak atandı.

Berkeley felsefe ve teoloji eğitimi gördü. Kilisede görev aldı ve 1734′te Cloyne (İrlanda) piskoposu oldu. Felsefesinin temellerini çok genç yaşta arka arkaya yayınladığı üç kitabında attı. İlki A New Theory of Visim (Yeni Bir Görme Kuramı) 1709, psikolojide çığır açmış bir eser kabul edilir. Treatise concerning the principles of humen knowledge (İnsan Bilgisinin İlkeleri Üstüne İnceleme) 1710 ve Three Dialaguen between Hylas and Philanoun (Hylas ve Philanoun Arasında Üç Konuşma) 1713.

Berkeley düşüncesi felsefeyi en uç noktasına kadar götürdü. Dış dünyanın varlığı ile insan bilgisi arasındaki ilişki sorunsalını toptan yadsıyacak derecede üç bir yazıya bağladı.

Berkeley’e göre, insan düşüncesinin, algılamasının dışında, bağımsız bir dış dünya yoktur. “Varolmak algılanmaktır” (Esse est percipi). “Madde” bir soyutlamadan ve kuruntudan başka bir şey değildir. Bu yaklaşımıyla “maddesizciliği” (immateryalizm) kuramlaştıran filozof, algılama için bir algılayan olmasının zorunluğunu kabul ederse de bunu ruha bağlar. Yanılgılar, kuruntular, hayaller “sonlu ruh”tan (insan) kaynaklanırken kuruntu da olsa dış gerçeğin nedeni “sonsuz ruh”tur (Tanrı).

"Var olmak algılanmaktır" Berkeley'in en ünlü sözüdür.

“Var olmak algılanmaktır” Berkeley’in en ünlü sözüdür.

Berkeley düşüncesi felsefeyi mantığının son ucuna kadar götürmesi yüzünden bilim karşısında tutunamadığı halde çağdaş düşünceci akımların, filozofların kaçınılmaz kaynağı olmaktadır.

Anglikan inancına bağlı varlıklı bir ailenin çocuğu olan George Berkeley Dublin’de öğrenim gördüğü sırada, felsefenin ve bilimin yanlışlarından arındırılmaları ve kusursuzlaştırılmalarıyla, Hıristiyanlığa tıpatıp uyan bir bilgeliğe ulaşılacağım düşündü ve ömrünü bu amacın gerçekleştirilmesine adadı. Önemli felsefe yazılarını yayımladıktan sonra, ABD’ye giderek, geziler yaptı. 1731’de yurduna döndü. 1734’te, İrlanda’nın güneyindeki Cioyne kentinin piskoposluğu Katoliklere anlayışla davrandı.

Dünyada yalnızca ruhların ve bu ruhların idelerinin varolduğunu, buna karşılık maddenin varolmadığını öne sürdü.

Yeni Dünya’da yüksek eğitimi geliştirmek için çok uğraştı; bu amaçla üç yılını Amerikan kolonilerinde geçirdi. Rhode Island’daki çiftliğini ve kütüphanesini, 1701’de kurulan Yale Üniversitesine bıraktı. Yale’in fakültelerinden birine onun adı verildi. California’daki Berkeley kenti de onun adını taşımaktadır.

George Berkeley 67 yaşında Oxford’da öldü.

İlgili konular:

Hazırlayan: Sosyolog Ömer YILDIRIM
Kaynak: Ömer YILDIRIM’ın Kişisel Ders Notları. Atatürk Üniversitesi Sosyoloji Bölümü 1. Sınıf “Felsefeye Giriş” ve 2., 3., 4. Sınıf “Felsefe Tarihi” Dersleri Ders Notları (Ömer YILDIRIM); Açık Öğretim Felsefe Ders Kitabı

BİR YORUM YAZIN

ZİYARETÇİ YORUMLARI - 0 YORUM

Henüz yorum yapılmamış.

2005'ten beri çevrim içi felsefe yapıyoruz...