Tümel nedir?

Tümel, bütüne ait olan demektir. “Genel” ve “evrensel” terimlerinin de anlamdaşıdır.

Tümel; bireye ait olan’ı dile getiren tekil ve birkaça ait olan’ı dile getiren tikel kavramlarıyla birlikte felsefenin en önemli kavramlarından birisidir. Her üç kavram da (Tümel, Tekil, Tikel) dışımızdaki dünyada var olan nesnel ilişkileri yansıtırlar.

Bunlar birbirlerine dönüşebilen birbirlerine bağımlı kavramlardır. Dış dünyada bütün var olanlar, tekil olarak kavranan nesnelerdir. Nesneler, tekil olduklarından ötürü birbirlerinden ayrılırlar. Ama her tekil olanda başka tekillerde de bulunan ortak yanlar da vardır. Bu ortak yanlar bütün nesnelerde bulunuyorsa buna tümel, bütün nesnelerde bulunmuyorsa ve bir kısım nesnede bulunuyorsa buna da tikel deriz.

Nesnel gerçeklikteki temel ilişkilerin anlaşılması, bu kavramların diyalektik bilgisine bağlıdır. Tekille tümel ve tümelle tikel birbirlerinin varlıklarını gerektirirler, biri var olmadan öbürleri de var olmaz.

İdealist felsefede bu kavramlar, nesnel gerçeklikleri yadsınarak birbirlerinin karşısına konulmuş ve birbirlerine zıtlaştırılmıştır. Adcılık anlayışında ve kavramcılık tartışmalarında bu zıtlaştırmanın sonucu görülmektedir.

Hazırlayan: Sosyolog Ömer Yıldırım