Radikalizm Nedir? Köktencilik

Köktencilik ya da Radikalizm, siyasal ilkelerin kökten değiştirilmesini öneren felsefi öğretidir.

Köktencilik ya da Radikalizm, İngiliz düşünürleri Bentham, James Mill ve John Stuart Mill üçlüsünün, bütünüyle temel siyasal ilkelerin değişikliğini öngören, düşünsel yaşamın çeşitli alanlarında ileri sürdükleri kökten değişiklik öğretisine verilen addır. Buna felsefi köktencilik de denilmektedir.

Bu öğretinin temel düşüncesi bireycilik’tir. Ekonomik, töresel, siyasal bütün alanlarda bireye tam ve koşulsuz bir özgürlük tanınmasını öngörürler.

Bu üçlü düşünürlerin başkanı Bentham’dır. Her üçü de sonunda pragmatizmi doğuran, yararcılık öğretisini savunmuşlardır. Buna törebilimsel yararcılık diyorlardı. Ruhbilimlerinde çağrışımcı’ydılar. Siyasada seçimle iş başına gelen hükümetin ve milletvekillerinin tam yetkili ve devlette en büyük güç kılınmasını istiyorlardı. En üstün iyiliği ve mutluluğu yararlı olan’da buluyorlardı.

İnsan usunun gerçek ve tek ölçüt kılınmasını savundular. Koyu liberal olmalarına rağmen eşitçiydiler, bu bakımdan bilmeyerek toplumculuğa yol hazırladıkları kimi yazarlarca —örneğin Bertrand Russell— ileri sürülür.

Bu düşünürlerin dağınık ve metafizik yapılı düşüncelerinin bilimsel toplumculukla en küçük bir ilgisi olmamakla beraber köktencilik gene de en iyi dilegelişini Marx’ta bulmuştur.

Marx, Hegel’in Hukuk Felsefesinin Eleştirisine Katkı’sında söyle der:

“Radikal olmak işi kökünden almaktır ve kök de insan için insanın kendisidir.”

Siyasal açıdan XIX. yüzyılın başlarında İngiliz liberal partisinin demokratik reformlar isteyen üyeleriyle 1876 anayasasının ilanından sonra Cumhuriyetçi partinin oportünistler adıyla anılan ılımlı üyelerine karşı bulunan ve köklü değişiklikler isteyen üyelerine radikaller adı verilmiştir.

Daha sonra hemen bütün dünyada düzen değişikliği isteğinde birleşen gruplar ve partiler, birbirlerine karşıt durumda bulunmalarına rağmen, bu adla anılmışlar ve solda düşman olmaz sloganını benimsemişlerdir. Bunun yanı sıra sağ radikalizm de oluşmuş ve Alman ırkçılığından Amerikan McCarthyciliğine kadar birçok çağdışı ve gerici akımlar radikal adıyla anılmışlardır.

Hazırlayan: Sosyolog Ömer Yıldırım