Devrim Nedir, Ne Demektir?
Niteliksel değişme. Niceliksel değişme’yi dilegetiren evrim deyimiyle bağımlıdır, biri olmayınca öbürü de olmaz ve biri öbürüne dönüşür. Devrim deyimi geniş anlamda eytişimsel özdekçi felsefenin saptadığı üç büyük yasadan nicelikten niteliğe geçiş yasası’nı dile getirir.
Dar anlamda toplumdaki nitelik değişikliği’ni dile getiren toplumsal devrim (Os. İnkılâp, Fr. Revolution sociale) deyimiyle anlamdaştır. Geniş anlamda doğasal, bilinçsel ve toplumsal her türlü nitelik değişmesini dile getiren devrim sözcüğü Batı dillerindeki karşılıkları gibi Osmanlıcanın hem dönüşme anlamındaki inkılap, hem de zorla değişme anlamındaki ihtilâl sözcüklerini karşılar. Örneğin İtalyancada da Fransız İhtilali’ne La rivoluzione Francese dendiği gibi Türk inkılâbı’na da La rivoluzione Turca denir (ancak ihtilâl deyiminin bu anlamını, Osmanlıcada tek sözcükle dile getirilen isyan anlamındaki ayaklanma (Fr. Insurrection) ve başkaldırma (Fr. Revolte) deyimlerinden ayırmak gerekir).
Eytişim öncesi metafizik ve klasik felsefede eytişimsel doğa ve toplum bilgisi bulunmadığından devrim deyimi eytişimsel ve tarihsel özdekçi felsefede terimleşmiştir. Doğasal ve toplumsal yaşam, nicesel değişmelerin nitesel değişmelere dönüştüğü evrimsel ve devrimsel bir süreçtir. Devrim, evrimin zorunlu sonucudur, sıçrama’yla gerçekleşir. Örneğin kaynatılan su, ısıtma süresince su niteliğindedir. Birdenbire kaynamaya başlar ve buhar niteliğine sıçrar. Bunun gibi, toplumda da bir düşünce zamanla birikir. Bu birikme sonucunda toplum ani bir sıçramayla nitelik değiştirir. Bir hukuk öğrencisinin de bilgisi birikir ve bu birikme olgunlaşınca hukuk öğrencisi bir anda nitelik değiştirir ve hukukçu olur. Nitel değişmeyi evrim, eş deyişle nicel değişme sağlar. Sıçrama bu nicel değişme ve birikimin en olgun noktasında gerçekleşir.
