Bilgicilik Nedir?
Yanıltmaca ve bunu yöntemleştirme.
Antik Çağ Yunan felsefesinde önemli bir düşünce akımı olan bilgicilik,
Platon'dan ve özellikle Aristoteles'ten sonra küçümsenmeye başlanmış ve
isim olarak yanıltmak amacıyla yapılan yanlış usavurma anlamına
kaydırılmıştır. Mantıkta bu yanıltmacaların çeşitli biçimleri
saptanmıştır. Genellikle bu yanıltmacalar uslamlamanın biçimsel
kurallarına uygundur, karşısındakini kandırmaz ama, kolaylıkla
yadsıyamayacağı biçimde şaşırtır.
Örneğin söz konusu olan sorundan büsbütün başka bir sorunu tanıtlamak,
tanıtlanması gerekeni kendisiyle tanıtlamak, eksik tümevarım yapmak bu
gibi yanıltmacalardandır. İngiliz düşünürü Bentham dört çeşit parlamento
yanıltmacası saptamıştır:
1) Bir konuda sağlanan söz üstünlüğünü büsbütün başka bir konuda
kullanmak.
2) Dış ve iç tehlike kuruntusu yaratarak istenilen sonucu elde etmek.
3) İstenileni asla gerçekleşemeyecek koşullara bağlayarak kabul etmek.
4) Sorunları bilerek birbirine karıştırmak ve böylelikle istediğini elde
etmek.
Derleyen: Sosyolog Ömer YILDIRIM
Kaynak: Atatürk Üniversitesi Sosyoloji Bölümü 1. Sınıf
"Felsefeye Giriş" ve 3. Sınıf "Çağdaş
Felsefe Tarihi" Dersi Ders Notları (Ömer YILDIRIM); "Felsefe Sözlüğü"
Orhan Hançerlioğlu
Lütfen Aşağıdaki Bilgilere de Bakınız:
>
Aristoteles kimdir?
>
Platon kimdir?
>
Bentham kimdir?
|