Mohizm (Mohism) Nedir?

Mohizm, adını kurucu olan Mozi’den alan ve Mozi tarafından geliştirilen mantık, rasyonel düşünce ve bilim felsefesinin adıdır. Mohizm genel olarak sevgiye çağrı ve tüm anlaşmazlıkları barışçıl yoldan çözmeyi talep etmeyi öngörür. Mohizm; Konfüçyüsçülük, Taoizm ve Legalizm ile yaklaşık aynı zamanda gelişti ve MÖ 770-221 yılları arasında (İlkbahar ve Sonbahar Dönemi ile Savaşan Devletler Çağı) dört ana felsefi okulundan biri olmuştur.

Özünde evrensel aşk kavramını barındıran Mohizm, statülerine ya da bizimle olan ilişkilerine bakmaksızın herkese eşit şekilde davranmamız gerektiğinden bahseder. Bu akıma göre, tüm hayatı besleyen ve hayatın devamını sağlayan şey, özünde iyilikçi ve cennetin yoluyla uyumlu olmaktır.

Mozi, hareketlerimizde her zaman karşılıklılık olduğuna inanır. Başkalarına, bize davranılmasını istediğimiz biçimde davranırsak, bunun karşılığını iyilik olarak göreceğizdir. Bunu “Biri bana şeftali atarsa ona erikle karşılık veririm.” düsturuyla ifade eden Mozi, bu ilkenin yöneticilerce tarafsız olarak herkese uygulandığında, anlaşmazlıkların ve savaşları önleneceğine, aynı ilke herkes tarafından uygulandığında ise toplumun çok daha uyumlu ve dolayısıyla daha üretken olacağına inanır.

Hazırlayan: Sosyolog Ömer YILDIRIM
Kaynak: Ömer YILDIRIM’ın Kişisel Ders Notları. Atatürk Üniversitesi Sosyoloji Bölümü 1. Sınıf “Felsefeye Giriş” ve 2., 3., 4. Sınıf “Felsefe Tarihi” Dersleri Ders Notları (Ömer YILDIRIM); Açık Öğretim Felsefe Ders Kitabı