Atomcu Düşüncenin Felsefi Etkileri

Atomcu düşünce Epiküros (MÖ 341-370) ve Lucretius (MÖ 94-51) aracılığıyla Gassendi (1592-1655) ve Bacon (1561-1626)’a geçmiş ve modern doğa biliminin doğuşunda yardımı olmuştur.

Epiküros’un felsefesi Demokritos’un felsefesinden 4 noktayla ayrılır:

1) Epiküros’ta atomların ağırlıkları vardır.

2) Atomların farklı büyüklük ve şekillerde oldukları düşüncesini bölünebilirliğe götüreceği için Epiküros reddeder.

3) Epiküros Demokritos’taki determinizme karşı çıkar. Ona göre atomlar aşağıya düşerlerken, yollarından sapabilirler bu da determinizme aykırıdır.

4) Yine 3. maddedeki nedenlerden koşullardan dolayı doğada rastlantı da vardır.

Gassendi, Epiküros’un görüşlerini 17. yy’da gündeme getirmiştir. Atomculuğu destekleyen Gassendi, farklı bir maddeci anlayışla tanrı var olduğunu fakat onun varlığının da maddi olduğunu söyler. Buna göre doğa ve tanrı, mekanik ve matematiksel (Gassendi aynı zamanda matematikçidir) olarak açıklanabilirler.

Fizikten ereksel(amaç) nedenleri atan Bacon’a göre, Demokritos’un felsefesi bu anlamda Platon ve Aristoteles’in felsefesinden daha doğru ve sağlam bir felsefedir. Bacon’da maddeci ve mekanist bir bakış açısını savunmuştur.

Derleyen: Sosyolog Ömer YILDIRIM
Kaynak: Atatürk Üniversitesi Sosyoloji Bölümü 1. Sınıf “Felsefeye Giriş” ve 3. Sınıf “Çağdaş Felsefe Tarihi” Dersi Ders Notları (Ömer YILDIRIM); Açık Öğretim Felsefe Ders Kitabı