Aristoteles’in İdealizm (Düşüncecilik) Anlayışı

Platon’un öğrencisi olan Aristoteles, hocası Platon gibi varlığın idea türünden olduğunu savunur. Ona göre gerçekte var olan yalnızca idea, yani kendi tabiriyle formdur. Form ise bir şeyi her ne ise o şey yapan özdür. Aristoteles’i Platon’dan ayıran nokta, Aristoteles’e göre ideanın, yani formun, somut varlıkların dışında, onlardan uzak ayrı bir varlığının bulunmamasıdır.

Ona göre idea ya da form somut varlıkların özü olarak var olur ve o somut varlığın bizzat kendisinde bulunur. Bir başka anlatımla idea tek tek nesnelerin varlıklarının nedenidir ve duyulur dünyadaki her şey form kazanmış maddedir.

Aristoteles dış dünyadaki varlıkların madde ve form olmak üzere iki ögeden meydana geldiğini ileri sürer. Örneğin, altından yapılmış bir tacı düşünelim. O tacın maddesi altın, formu ise taca sanatkâr tarafından verilen şekildir. Dünyada bulunan, ister canlı isterse cansız olsun bütün varlıklar madde ve biçimden oluşmuştur. İnsan da madde ve formdan oluşmuştur. Beden (et, kemik…) madde, ruh ise biçimdir.

Aristoteles’in bu madde ve form anlayışını daha net anlayabilmek için Aristoteles’in dört neden öğretisine de göz atmanızı önereceğiz.

Hazırlayan: Sosyolog Ömer YILDIRIM
Kaynak: Atatürk Üniversitesi Sosyoloji Bölümü 1. Sınıf “Felsefeye Giriş” ve 3. Sınıf “Çağdaş Felsefe Tarihi” Dersi Ders Notları (Ömer YILDIRIM); Açık Öğretim Felsefe Ders Kitabı