Felsefe hakkında her şey…

Albertus Magnus Kimdir?

02.11.2019
3.840
Albertus Magnus Kimdir?

Albertus Magnus, derin ve çok geniş kapsamlı bilgisiyle, Orta Çağ’da kendisine Doctor Universalis (Evrensel Bilgin) unvanı verilmiş olan 13. yüzyıl Alman düşünürüdür.

Zamanının hemen her alandaki tüm bilgilerini serimleyip yorumlayışıyla ün kazanmış olan Büyük Albertus, inanç ve vahiy yoluyla kazanılan bilgiyi birbirinden ayırmış ve bu ikisinin birbirine karşıt olmadığını söyleyerek inanç için bir hakikat, akıl için de ona çelişik bir hakikat bulunmadığını iddia etmiştir.

Albertus Magnus, Dominiken tarikatına girmiş ve Aristoteles’i ve Farabi, İbn Sina, İbn Rüşd ve İbn Tufeyl gibi Müslüman filozofların Aristoteles felsefesine ilişkin yorumlarını öğrenmiştir; daha sonra bu yorumlara dayanarak Hristiyan inançlarıyla bağdaşabilecek yeni yorumlar getirmiştir.

Albertus Magnus, Felsefe sorunlarını akılla çözmeye çalışırken Kutsal Kitap’la çatışmamaya ve dolayısıyla inançla çelişmemeye büyük bir özen göstermiş ve bu yaklaşımıyla öğrencisi Thomas Aquinas’ı büyük ölçüde etkilenmiştir.

Albertus Magnus

Albertus Magnus

Albertus Magnus’un Platon’dan çok Aristoteles’in felsefesini seçmiş olması tesadüfi değildir ve bu seçimi, özellikle İbn Rüşd gibi Müslüman filozofların etkisi ile açıklamak olanaklıdır.

Birçok bilimle ilgilendiği için Doctor Universalis (Evrensel Bilgin) lakabıyla tanınan Albertus Magnus, kimya alanında da çalışmış, nitrik asidin madenler üzerindeki etkisi ve altının arıtılması gibi kimyevi konuları incelemiştir; ayrıca astronomi ve biyoloji ile de ilgilenmiştir.

Albertus Magnus biyoloji alanındaki çalışmalarında kelime kelime Aristoteles’in Arapça çevirilerini izlemiş ve bunlar üzerinde yorumlar yapmıştır; kendisine özgü gözlemler ve saptamalar da bulunmaktadır. “Hayvanlar Hakkında” adlı eserinde kuş ve balıkların kan damarlarının dağılımı konusunda Aristoteles’in verdiği bilgilerden ayrılmıştır. Yumurtadan itibaren embriyonun gelişmesini anlatırken, organların sırasıyla nasıl şekillendiğini, göbek kordonu denen yapının yerini gelişim süreci içinde hangi damarın aldığını açık ve seçik bir şekilde anlatmıştır.

Bitkilerle de ilgilenmiş ve bu konuya ilişkin “Bitkiler Hakkında” adlı bir eserinde, ana çizgileriyle bitki betimlemeleri yapmıştır. Bir ara İtalya’ya giden Albertus Magnus orada portakal ağacını görmüş, bundan çok etkilenmiş ve özellikle portakal yapraklarını ayrıntılı bir biçimde tanıtmıştır.

Albertus Magnus

Albertus Magnus

ALBERTUS MAGNUS’UN FELSEFESİ

Albertus Magnus Platon ile Aristoteles arasında bir uzlaşma aramıştır. Ama Aristoteles’e daha yakın bir düşünceye sahiptir.

Albertus Magnus, insanın ruh ve bedenden meydana geldiğini ve ruh-beden ilişkisinin doğal bir ilişki olduğunu söyler. Ruh, tözü gereği yalın bir formdur. İçeriğinde maddi olana yer yoktur.

Ruhta etkin ve edilgin olmak üzere iki yön bulunur ve bu da etkin ve edilgin akılla ilgili bir ayrımdır. Etkin akıl insanlarda ortak değildir, Tanrı’nın aklından türemiştir. Edilgin akıl ise ruhun madde ile ilişkisiyle ilgilidir. Bilgi, duyulanabilir nesnelerden ilahi aydınlanmaya doğru giden bir süreklilik gösterir.

Etkin aklın işlevi, Tanrı’dan aldığı ışığı, fizik nesnelerdeki maddi olanı soyutlamak için kullanmasıdır. Bu kullanımın gerekliliği, ruhun bir beden içinde bulunmasından gelir.

Albertus Magnus felsefe ile ilahiyatı birbirlerinden kesin biçimde ayırır. İlahiyat, kökenini vahiyden alır. Vahyin işlenip anlaşılır hale getirilmesi ise metafiziğin konusudur. Yani metafizik ilk Varlık olarak Tanrı ile ilgiliyken ilahiyat, iman yoluyla bilinen Tanrı hakkındadır.

Böylece felsefe ilk kez bağımsız bir disiplin olarak ortaya konmuştur.

İLGİLİ KONULAR:

Hazırlayan: Sosyolog Ömer YILDIRIM
Kaynak: Ömer YILDIRIM’ın Kişisel Ders Notları. Atatürk Üniversitesi Sosyoloji Bölümü 1. Sınıf “Felsefeye Giriş” ve 2., 3., 4. Sınıf “Felsefe Tarihi” Dersleri Ders Notları (Ömer YILDIRIM); Açık Öğretim Felsefe Ders Kitabı

BİR YORUM YAZIN

ZİYARETÇİ YORUMLARI - 0 YORUM

Henüz yorum yapılmamış.

2005'ten beri çevrim içi felsefe yapıyoruz...